2- мавзу: Суюқлик аралашмаларини ажратиш жараёни ва фильтрлар конструкциялари. Ғовак фильтр тўсиқлар. Қумли фильтр


Фильтрлаш жараёнининг назарий асослари



Download 1,91 Mb.
bet3/10
Sana09.06.2022
Hajmi1,91 Mb.
#649263
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
2-Ma'ruza

Фильтрлаш жараёнининг назарий асослари
Фильтр тўсиқнинг пастки ва тепа қисмларидаги босимлар фарқига ёки марказдан қочма кучга фильтрлаш жараёнини харакатга келтирувчи кучи деб айтилади.
Босимлар фарқини турли усуллар: фильтр тўсиқнинг тепа бўшлиғида ортиқча босим барпо этиш ёки пастки қисмини вакуум трубага улаш йўли билан хосил қилиш мумкин. Бундай холатларда фильтрлаш ўзгармас босимлар фарқида боради ва жараён тезлиги босимлар фарқига тўғри ва чўкма қатлами қаршилигига тескари пропорционалдир.
Фильтрлаш жараёни эса қуйидаги кинетик тенглама билан ифодаланади:
(182)
бу ерда V - фильтрат хажми, м3 ; F - фильтрлаш юзаси, м2; - фильтрлаш вақти, с; р - босимлар фарқи, Н/м2; - динамик қовушоқлик, Па.с; Rч, Rфт – чўкма ва фильтр тўсиқлар қаршилиги, м-1.
1 м3 фильтрат олинганда хч3) миқдорда чўкма хосил бўлади деб қабул қиламиз. Унда,
(183)
бу ерда hч – чўкма қатлами баландлиги, м.
Бу формуладан:
Чўкма қатламининг қаршилиги унинг баландлигига пропорционал деб фараз қиламиз.
(184)
бу ерда r0 – чўкманинг солиштирма қаршилиги, м-2.

Агар (184) ни (185) га қўйсак, ушбу кўринишга эга бўламиз:


(185)
(186) тенглик фильтрлаш жараёнининг асосий тенгламаси деб аталади.
Фильтр тўсиқ қаршилиги хисобга олинмаса, қуйидаги тенглама холатига келамиз
(186)
бу ерда w - фильтрлаш тезлиги. Фильтрлаш жараёнининг бошланғич фурсати учун, яъни V = 0 да, Rфт= р /(w).
р = const бўлган холат учун (186) тенгламани интегралласак ( 0 - V ва 0 - ораликда), ушбу тенглама келиб чиқади:
(187)
Олинган ушбу тенглама сиқиладиган ва сиқилмайдиган чўкмалар учун қўлласа бўлади ва у фильтрат хажми ортиши билан фильтрлаш тезлиги камайишини кўрсатади.
(187) тенгламани фильтрлаш вақти га нисбатан ечсак, ушбу ифодага эришилади:
(188)
ёки (188) ни хисобга олсак
(189)
Шундай қилиб, фильтрлаш вақти олинган фильтрат хажми квадратига тўғри пропорционалдир.
Охирги тенгламани фильтрнинг солиштирма иш унумдорлиги (Vf = V/F) га нисбатан ечсак, қуйидаги кўринишга эга бўламиз:
(190)
¤згармас тезлик w = const холат учун (3.43) дан ушбу тенгламани оламиз:
(200)
ёки

бу тенгламадан:
(201)
ёки

Шундай қилиб, фильтрлаш вақти ортиши билан босимлар фарқи кўпаяди:
(202)
яъни олинган фильтрат хажми квадратига тўғри пропорционал.
Фильтрнинг солиштирма иш унумдорлиги (м32):
(203)
Амалда чўкма хажмининг фильтрат хажмига нисбати xч, чўкма қатламининг солиштирма хажмий қаршилиги rч ва фильтр тўсиқ қаршиликлари тажриба йўли билан аниқланади.
Агар, F = 1 м2 бўлган хол учун (203) тенгламани ушбу кўринишда ёзиш мумкин:
(204)
бу ерда С - фильтр тўсиқ гидравлик қаршилигини характерловчи фильтрлаш константаси, м32; К - фильтрлаш режими ва суюқликдаги чўкманинг физик-кимевий хоссаларини хисобга олувчи фильтрлаш константаси, м2/с.
(205)
(206)
Агар, (3.53) тенгламага ўзгартириш киритсак, ушбу кўринишга эга бўламиз:
(207)
Кўриниб турибдики, (207) тенглик абсциссага қия бурчак остида жойлашган тўғри чизиқ тенгламаси. Ушбу бурчак тангенси tg = 2/К тенг ва у ордината ўқида m = 2С/К кесмани ажратади (82-расм).

Ушбу тўғри чизиқни қуриш учун абсцисса ўқига ўлчанган V1, V2, ..., Vn қийматлари, ордината ўқига эса - 1/V1, 2/V2, n/Vn ларнинг тегишли қийматлари қўйилади.


Сўнг, аниқланган К ва С қийматлар ёрдамида (206) ва (207) тенгламалардан rч ва Rфт лар топилади. Чўкма ва фильтрат хажмларини ўлчаш натижасида эса - хч қиймати топилади.



Download 1,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish