15 ma'ruza. I guruh elеmеntlari. Mis, kumush, oltin Reja



Download 41,55 Kb.
bet3/10
Sana11.03.2022
Hajmi41,55 Kb.
#489480
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
15 maruza. I guruh elеmеntlari. Mis, kumush, oltin

Olinish usullari: Dastlab rudalarni yoqib oksidlar olinadi:
2CuS + 3O2 = 2CuO + 2SO2
Rudalarni suyuqlantirish pechlarda olib borilib unga koks qo’shiladi:
C + 2CuO + FeS + SiO2 = Cu2S + FeSiO3 + CO
Kuydirish:
2Cu2S + 3O2 = 2Cu2O + 2SO2
Qaytarish:
2Cu2O + Cu2S = 6Cu + SO2
Shunday usulda olingan misning tozaligi 95-98% ga etadi. Toza mis olish uchun mis sulfati misli anod elektrodi ishtirokida elektroliz qilinadi.
Texnikada ishlatilishi. Mis asosida ko’pdan ko’p asbob va uskunalar tayyorlanadi. Tunuka xoldagi mis bilan kemalar o’raladi. Misdan ko’p qotishmalar tayyorlanadi. Masalan, bronza – mis 90%, qalay – 10% ; latun – mis 60 % ,rux40%; melxior- mis - 68%, Ni-30%, Mn-1%, temir-1%; pul tayyorlaydigan chaqalar- Cu 95%, alyuminiy-5%.
Misning birikmalari Cu+1 bo’lgan birikmalari. Mis (1) oksidi Cu2O – qizil kristall modda. Amfoter oksid, lekin natriy gidroksidda qiyin eriydi. Galogenovodorodlarda ham qiyin eriydi. Suyultirilgan eritmalarda rangsiz eritmalar hosil bo’ladi. Agar kislota tarkibida suv ko’p bo’lsa oq cho’kma hosil bo’ladi.
Cu2O + 4HCl = 2H[CuCl2] + H2O
Cu2O + 2HCl = 2CuCl + H2O
Mis (1) oksidi ammiakda ham oson eriydi. Bunda ammiakli komplekslar hosil bo’ladi:
Cu2O +4NH4OH = 2[Cu(NH3)2]OH+3H2O
Mis (1) gidroksid(sariq rangli) beqaror, u parchalanib qizil rangli mis(I) oksid hosil qiladi:
2CuOH = Cu2O + H2O
Galogenlar bilan CuCl, CuF hosil qiladi. Bu birikma yuqori konsentrasiyali kislotalarda eriydi.
CuCl + HC1 = H[CuCl2]
Mis(I) uchun [Cu(NH3)2]+ turdagi ammiakatlar xos. Shu tufayli ko’p mis(I) birikmalari ammiak eritmasida yaxshi eriydi.
Cu(II) xlorid qizdirilgan Cu metali bilan ta’sir etganda CuCl hosil bo’lishi kuzatilgan:
CuCl2 + Cu = 2CuCl
Agar mis(II) sulfatiga kaliy yodid ta’sir ettirilsa mis (I) yodid olinadi:
2KJ + 2CuSO4 + 2KJ = 2K2SO4 + J2 + 2CuJ
CuJ – oq cho’kma Cu2S ni mis olishda ishlatiladi. Cu (I) ning kompleks birikmalari anchagina barqaror. Ularning beqarorlik doimiyligi jadvalda keltirilgan.

Download 41,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish