|
Interfaol («Inter» - bu uzaro, «act» - xarakat kilmok)
- o’zaro xarakat kilmok yoki
kim bilandir suxbat, mulokot tartibida bulishni anglatadi. Boshkacha suz bilan aytganda,
ukitishning interfaol uslubiyotlari - bilish va kommunikativ faoliyatni tashkil etishning
maxsus shakli bulib, unda ta’lim oluvchilar bilish jarayoniga jalb kilingan buladilar, ular
biladigan va uylayotgan narsalarni tushunish va fikrlash imkoniyatiga ega buladilar.
Interfaol darslarda ukituvchining urni kisman talaba (yoki o’quvchi)larning faoliyatini dare
maksadlariga erishishga yunaltirishga olib keladi.Bu uslublarning uziga xosligi shundaki,
ular fakat pedagog va talaba (yoki o’quvchi)larning birgalikda faoliyat kursatishi orkali
amalga oshnriladi.Bunday pedagogik xamkorlik jarayoni uziga xos xususiyatlarga ega bulib,
ularga:
- talaba (yoki o’quvchi)ning dars davomida befark bulmaslikka, mustakil fikrlash, ijod kilish
va izlanishga majbur etilishi;
- talaba (yoki o’quvchi)larning ukuv jarayonida fanga bulgan kizikishlarini doimiyligini
ta’minlanishi;
- talaba (yoki o’quvchi)larning fanga bulgan qizikishlarini mustakil ravishda xar bir
masalaga ijodiy yondashgan xolda kuchaytirilishi;
- pedagog va talaba (yoki o’quvchi)larning xamkorlikdagi faoliyatini doimiy ravishda tashkil
etilishlari kiradi.Pedagogik texnologiya masalalarini va muammolarini urganayotgan ba’zi
o’qituvchilar, tadkikotchilar va amaliyotchilarning fikricha, pedagogic texnologiya - fakat
axborot texnologiyasi bilan boglik xamda ukitish jarayonida qo’llanishi zarur bulgan
o’qitishning texnik vositatlari, kompyuter, proektor yoki boshka texnik vositalar. Bizning
fikrimizcha, pedagogik texnologiyaning eng asosiy negizi -o’qituvchi va talaba (yoki
o’quvchi)ning belgilangan maksaddan kafolatlangan natijaga xamkorlikda erishishlari uchun
tanlagan texnologiyalariga boglik. O’qitish jarayonida, maksad buyicha kafolatlangan
natijaga erishishda kullaniladigan xar bir ta’lim texnologiyasi o’qituvchi va talaba (yoki
o’quvchi) urtasida xamkorlik faoliyatini tashkil eta olsa, xar ikkalasi ijobiy natijaga erisha
olsa, o’quv jarayonida talaba (yoki o’quvchi)lar mustakil fikrlab, ijodiy ishlab, izlanib,
taxdil etib, uzlari xulosa kila olsalar, uzlariga, gurux,ga, gurux, esa ularga bax,o bera olsa,
ukituvchi esa ularning bunday faoliyatlari uchun imkoniyat va sharoit yarata olsa, bizning
fikrimizcha, ana shu - ukitish jarayonining asosi xisoblanadi. Xar bir dars mavzu, o’quv
predmetining uziga xos texnologiyasi bor. O’quv jarayonidagi pedagogik texnologiya - bu
anik, ketma-ketlikdagi yaxlit jarayon buLib, u talaba (yoki o’quvchi)ning exgtiyojidai kelib
chiqqan holda bir maksadga yunaltirilgan, oldindanpuxta loyhalashtirilgan va kafolatlangan
natija berishiga tsaratilganpedagogik jarayondir.Pedagogik maksadning amalga oshishi va
kafolatlangan natijaga erishish ukituvchi va talaba (yoki o’quvchi)ning xamkorlikdagy
faoliyati, ular kuygan maksad, tanlagan mazmun, uslub, shakl, vositaga, ya’ni
texnologiyaga boglik.O’qituvchi va talaba (yoki o’quvchi)ning maksaddan natijaga
erishishida kanday texnologiyani tanlashlari ular ixtiyorida, chunki x,ar ikkala tomonning
asosiy maksadi anik natijaga erishishga karatilgan bulib, bunda talaba (yoki o’quvchi)larning
bilim saviyasi, gurux, xarakteri, sharoitga karab, ishlatiladigan texnologiya tanlanadi.
Masalan, natijaga erishish uchun balki, kompyuter bilan ishlash lozimdir, balki film (yoki
tarkatma material, chizma va plakat, axborot texnologiyasi, turli adabiyotlar) kerak bular.
Bularning xdmmasi ukituvchi va talaba (yoki o’quvchi)larga boglik.Shu bilan birga o’quv
jarayonini oldindan loyixalashtirish zarur. Bu jarayonda o’qituvchi ukuv predmetining
7
uziga xos tomonini, joy va sharoitni, eng asosiysi, talaba (yoki o’quvchi)larning
imkoniyati va ex,tiyojini va xamkorlikdagi faoliyatni tashkil eta olishini xisobga olishi
kerak. Shundagina, kerakli kafolatlangan natijaga erishish mumkin. Kiskacha aytganda,
talaba (yoki o’quvchi)ni ta’limning markazita olib chikish kerak.
8
Do'stlaringiz bilan baham: |
