1 – mavzu: boshqaruv jarayonini tashkil etishning psixologik omillari reja: Ташкилотлар фаолиятини ва персонални бошқаришнинг ижтимоий-психологик жиҳатлари 2

Команда «ўйинчиси»
Юмшоқ, кўнгилчан, мулозаматли, ўзгани тинглай олади, гуруҳдаги зиддиятни бартараф этади, вазият ва инсон табиатига сезгир.
Якунловчи	Виждонли ва тиришқоқ, гуруҳ фаолиятидаги хато ва камчиликларни излайди. Вазифани бажариш муддатини назорат этади.
Мутахассис	Тор йўналишдаги моҳир мутахассис

М. Белбин юқорида таъкидланган тўққиз ролга эга команда, ҳар қандай вазифа устида самарали фаолият олиб бора олади, деган хулосага келади. Шунингдек, ушбу роллар вазифа мазмунига мувофиқ келиши керак. Баъзи ҳолларда гуруҳдаги ходимлар камчилик бўлганда, айрим ходим бир неча ролни ижро этиши тавсия қилинади. Демак, ушбу ёндошувда гуруҳ таркиби марказий ўринга чиқади ва команда муваффақияти, айнан шу омил орқали белгиланади.

Бу ёндошувда команданинг фақатгина функционал жиҳатлари назарда тутилган, унга хос мазмуний, ғоявий жиҳат эса назардан четда қолади. Ўйлашимизча, гуруҳ аъзоларининг ўзаро ёрдамга тайёрлиги ва бундай хоҳишнинг мавжудлиги, ходимлар ўртасида ҳамкорлик, кези келганда бир-бири билан ўрин алмаша олиш имконияти ва қобилияти муҳим мазмун касб этади.
Команда шаклланишининг шарт-шароитлари. Самарали команда намунали бошқарув субъекти сифатида иштирок этар экан, унинг хусусиятларини билиш, раҳбарият олдида қатор янги имкониятлар очади.
Бундай хусусиятларни ўзлаштирган раҳбар, илғор командага хос намунани бошқа жамоага татбиқ этиш шарт-шароитини яратади. Ушбу тадбирни қуйидаги тартибда амалга ошириш мумкин:
Гуруҳнинг бирламчи ҳолатини ва унинг самарали ишлашига таъсир этувчи омилларни аниқлаш.
Қайси омил самарадорликка салбий таъсир этишини кўриб чиқиш
Гуруҳ фаолиятининг янада самарали бўлиши учун қандай тадбирларни амалга оширишни ҳал этиш.
Гуруҳни тизим сифатида тасаввур этарканмиз, унинг ҳар бир таркибий қисми, гуруҳ ичидаги бошқа қисмлар билан ўзаро боғлиқ эканлигини кўрамиз. Гуруҳ табиатига бундай ёндошув қолган қисмларда ҳам маълум ўзгариш юз беришини тақозо этади.
Шу муносабат билан тизим қисмларини ўзаро мувофиқлаштириш бўйича маълум тадбирларни амалга ошириш лозим. Бундай қарашда эътироф этилган ҳолатлардан бири – гурухдаги бирлик, ходимлар оддий йиғиндисидан кўра катта кучга эга эканини тасдиқлайди. Шунинг учун ходимлар ўртасидаги алоқа, мавжуд коммуникация имкониятини ҳамиша назарда тутиш лозим.