03 Turizm&Servis Kaf 10. Mintaqaviy turizm pdf

10.2. O‘zbekiston shaharlarining arxitektura yodgorliklari va ulardan 
foydalanish 
Milliy  madaniy  meros  obyektlarini  ijodiy  va  ehtiyojli  qondiradigan  holatda 
namoyish  qilish  kerak.  Hozirgi  ilmiy  texnik  rivojlanish  natijasida  hamma 
mintaqalarda bir xil madaniy ko‘rinishlarni namoyon qilgan. SHuning uchun har bir 
hudud  boshqa  joylardan  ajralib  turadigan  o‘ziga  xos  xususiyatlarga  ega  bo‘lishi 
lozim. Shundagina ular turistik bozorga taklif etuvchi mahsulotlarga ega bo‘ladi. 
Madaniy meros obyektlariga 
quyidagilar kiradi: 
x
  arxeologik yodgorliklar; 
x
  madaniy arxitektura; 
x
  landshaft arxitektura yodgorliklari; 
x
  katta va kichik tarixiy shaharlar; 
x
  qishloq joylari; 
x
  muzeylar, teatrlar, ko‘rgazma zallari va b.; 
x
  satsiomadaniy infratruktura; 
x
  etnografiya  obyektlari,  xalq  udumlari  va  an’analari  amaliy  madaniyat 
markazlari; 
x
  texnik komplekslar va asbob - anjomlar. 
65 
 
Mamlakatga  keluvchi  chet  ellik  sayyoxlar  o‘rtasida  katta  talab  bilan 
foydalaniladigan yo‘l  ko‘rsatkichlarni chet tillarda chiqarishda tashabbus ko‘rsatishi 
rus, ingliz, fransuz va nemis tillarga ustunlik berish lozim. Diqqatda sazovor joylar 
to‘g‘risidagi  ma’lumotldar  yonida  shu  tillarda  yozma  yoki  ovoz  tasviridagi 
tushuntirishlar  berilishi  lozim.  Mehmonxonalar  va  sayyoxlar  uchun  yo‘nalish 
beruvchi  axborot  markazlarini  shaklantirish  turizm  rivojida  muxim  axamiyat  kasb 
etadi.  Samarqand  shahrida  turistik  axborotlar  markazini  vujudga  keltirish, 
mehmonxonalarni  taklif  qilish,  diqqatga  sazovor  joylar  haqidagi  materiallarni 
ko‘rsatish  va  asosiy  e’tiborga  loyiq  hudatlarni  reklama  qilish  muhim  ahamiyatga 
egadir.  Markaz  tijorat  asosida  ishlashi  ham  mumkin  (kirish  badali,  turlar,  yo‘l 
ko‘rsatkichlar  va  boshqa  xizmatlarga,  mehmonxonada  joylarni  bron  qilish  hisobiga 
haq  olish,  yodgorlik  buyunlarini  sotish  va  h.k).  Bunda  qo‘yidagi  ishlarni  amalga 
oshirish kerak: 
Mavjud diqqatga sazovor joylani mustahkamlash: 
x
  axborot  lavhalari,  plakatlar,  ko‘rgazmalar  va  boshqa  shu  kabi  vositalar 
yordamida  turistlarni  asosiy  malumotlar  bilan  ta’minlash  bo‘yyicha  dasturlarni 
amalga oshirish. Mumkin bo‘lgan barcha joylarda oddiy varaqalardan foydalanib bir 
necha tillarda ma’lumotlarni etkazib berish; 
x
  ayrim asosiy shaharlarda audio-turlarni tashkil kilish; 
x
  muzey  ekspozitsiyalarini  kengaytirish  va  arxeologik  kazishmalar  amalga 
oshirilayotgan  joylarda  (eng  qiziqarli  punktlarda  to‘xtab  o‘tish  bilan)  piyoda  sayir 
qilishni tashkil kilish juda muxim.  
Yangi diqqatga sazovor joylar:  
ƒ
  ipak to‘lasi ishlab chiqarish bazasida tashrif buyurishning yangi joylarni 
tasheil qilish; 
ƒ
  ipak to‘qishdan boshdab, tayyor mahsulotgacha jarayonlar haqida hikoya 
qilish bilan eskursiyalar uyushtirish; 
Buning uchun juda mos joy Marg‘ilon bo‘lishi mumkin. U yerda pillaga ishlov 
berishdan  boshlab,  ipak  matolar  ishlab  chiqarish  bilan  tudallanadigan  barcha 

---

@TDIU_ARM
66 
 
bosqichlarni  o‘z  ichida  olgan  juda    qiziqarli    ipakka  qo‘lda  ishlov  berish  fabrikasi 
mavjud.  
 Ekskursiyaning  yakunlovchi  bosqichi  tayyor  mahsulotlar  ko‘rgazmasi 
hisoblanadi.  Bu  yerda  ipakdan  tayyorlangan  buyumlarni  taklif  qilib,  ularning  xarid 
qilish imkoniyatini ham yaratish mumkin.  
Milliy  turistik  mahsulot  infratuzilmasini  shakllantirish  investitsiyalar 
barqarorligini va uning darajasini o‘stirishni taqozo qiladi. Bu davlatda milliy turistik 
mahsulotni  rivojlantirishga  va  turizmning  barqaror  o‘sishiga  yordam  ko‘rsatishni 
talab etadi. 
Milliy  turistik  mahsulotni  rivojlantirishning  xususiy  sektoriga  va 
O‘
zbekistonda  turizm  infratuzilmasi  shakllantirish  va  takomillashtirishga  xalqaro 
investitsiyalarining  jalb qilish va joylashtirish turizm industriyasini rivojlantirishnig 
muhim omili xisoblanadi.