“ ” 2019 yil 5A120101-Adabiyotshunoslik(ingliz adabiyoti)mutaxassislik magistranti Kuliyeva Dilshoda Alijon qizi

O Heaven, if at the foot of the mountain of separation my dust is 
discovered, 
Knead it into the dough and sculpt from it powerful stone mason. 
Tarjimada barcha mezonlarga mos adekvatlik mavjud. 
5-bayt: 
Yuzung visolig‗a yetsun desang ko‗ngillarni, 
Sochingni boshtin-ayog‗ chin ila shikan qilg‗il.
―Bir qarashda bu baytda murakkab ibora va timsollar yo‗q‖, – deydi ushbu bayt 
talqinida N. Jumaxo‗ja, – ―masalan, 
yuz
dunyoviy ma‘shuqa chehrasini, ayni 
paytda Alloh husn-jamolini anglatadi… Keyin 
ko‗ngillar deganda
oshiqlar 
obrazi tushuniladi… Mutolaada muxlisni chin ila 
shikan
so‗zlari ko‗proq 
o‗ylantiradi. O‗zaro ma‘nodosh bu forsiy so‗zlar o‗ram-o‗ram, halqa-halqa, 
zanjirsimon-silsilaviy, qat-qat, pechu tobli, qarmoqsimon, ilgaksimon sifatlarini 
ma‘shuqa sochlariga nisbatan ifodalayotir… G‗azaldagi ma‘shuqa obrazi – 
benihoya yuksak, ulug‗vor, yetishib bo‗lmas siymo. Oshiq ko‗ngillar esa xokisor 
va notavon. Oshiq ko‗ngillar bilan ma‘shuqa jamoli oralig‗ida soch – poyonsiz 

---

58 
hijron timsoli yotibdi. Shuning uchun lirik qahramon ma‘shuqadan madad 
so‗raydi: ―Agar oshiqlaringga rahming kelsa, ular visolingdan bahramand 
bo‗lishini istasang, sochingni boshdin-oyoq qarmoq, ilgak va o‗ramlar kabi 
jingalak qil, toki aftoda oshiqlaring shu ―chin‖ ila ―shikan‖lar vositasida 
oyog‗ingdan boshingga ko‗tarilsin, ―yuzing visoliga yetsun‖. ―Chin ila shikan‖ 
obrazlari orqali Haqning diydorini izlab so‗fiylar bosib o‗tadigan so‗fiylik suluki 
silsilalari nazarda tutilgan bo‗lsa ham ajab emas‖
60
. Tarjimada chin ila shikan 
qilg‗il birikmasi orqali ―sochni jingalak qilish‖ ma‘nosi berilgan bo‗lib, 
o‗quvchida faqat ―ma‘shuqa sochlarining uzunligi va oshiq ko‗ngullarga yaxshi 
ko‗rinish uchun sochni boshdin oyoq jingalak qilish‖ haqida tasavvur paydo 
bo‗ladi. 
Baytning inglizcha tarjimasi: 
 
If you wish to encapture hearts in loving with you, 
Curl your long hair into ringlets. 
Bu o‗rinda ringlet (―jingalak‖, ―gajak‖) ―chin ila shikan qilmoq‖ 
birikmasining ma‘nosini to‗liq ochib bera olmaydi. Asliyatdagi ―boshdin-oyoq‖ 
so‗zlari ham tarjimada uchramaydi. Bu so‗zlarning tushib qolishi ma‘shuqa 
sochlariga berilgan sifatning yo‗qolishiga olib kelgan. Sochni boshdan-oyoq 
jingalak qilishdan maqsad ham yorqin ifoda etilmagan. Baytning birinchi 
misrasi esa asliyatga zid. G‗azalda, yuqorida ta‘kidlanganidek, yor vasliga 
yetishishga zor oshiqlar (ya‘ni yorning ishqida allaqachon ado bo‗lganlar) ning 
nolasi bayon etilsa, tarjimada yorga uni sevib qolishlarini istasa, sochlarini 
jingalak qilish maslahat berilmoqda. Bu o‗rinda 
If you wish to encapture hearts 
60
.
N.Jumaxo‗ja. Shu manba.– 28-bet.. 

---

59 
in loving with you 
ni 
If you wish for your lovers getting meet with your face
ga 
almashtirsa, ma‘no adekvatligi yuzaga kelgan bo‗lar edi. Shunda bayt 
inglizchada quyidagi ko‗rinish kasb etgan bo‗lardi: