I.боб. ҲУДУДНИНГ ТАБИИЙ ГЕОГРАФИК ШАРОИТЛАРИ
Маъмурий томондан Ходжадик кони Самарқанд вилоятининг Ургут туманига қарайди
Кон майдони орографик томондан паст тепаликли яримсаҳро бўлиб, суст бириктирилган бўшоқ қумлар билан қопланган, қум тепаликлари орасидаги ботиқликларда пухляклар ривожланган. Майдоннинг мутлақ баландлиги 2000м орасигача ўзгаради. Бу ерда табиий сув тармоқлари йўқ,
Бевосита кон майдонида сийрак қудуқлар учрайди. Улар тўртламчи давр ётқизиқларидаги грунт сувлари билан тўйинада. Улар ҳам фақат мол суғориш учун яроқли, холос. Ичимлик ва техник сув Аманкутан шаҳридан ташиб келтирилади.
Ҳудуднинг иқлими кескин континентал бўлиб, ёзи қуруқ ва иссиқ, қишда совуқ бўлиб, қор кам ёғади. Ёзда максимал ҳарорат +40-+50 °С, қишда минимал ҳарорат -20-25 °С гача ўзгаради. Йиллик ёғингарчилик миқлори 150 мм дан ошмайди, у асосан қиш ва баҳорда кузатилади. Бу ерда кучли шамол ва чангли довуллар эсади. Шамолнинг йўналиши ёзда шимолий-ғарб, қишда юанубий-шарққа қараб ҳаракатланади, кўпинча тезлиги 15-25 м/сек бўлган «афғон шамоли эсади.
Ходжадик кони 4 йил мобайнида ўрганилган. 2016-йилда йил бўйи дала ишлари олиб борилган. 1:25 000 масштабда топографик карталар тузилган.
II.боб. ҲУДУДНИНГ ГЕОЛОГИК ЎРГАНИЛИШ ТАРИХИ
Қашқадарё експедитсияси томонидан Чакилқалян ГСП ташкил қилинган бўлиб, унинг вазифаси илгари Чакилқальон тоғларида аниқланган истиқболли майдонларни, шу жумладан Хўжадик ва Чаштепа конлари майдонларини ўрганиш эди ва иш умумий изланишга тўғри келди.
1971 йилдаги янги истиқболли обьектлар Қизилтуруқ рудасининг пайдо бўлиши доирасида батафсил очиб берилди. Ходжодиқ кони ва Қизилтуруқ рудасининг пайдо бўлишини батафсил ўрганиш учун тавсия етилган (Безуглов Е.Д., Каракулов Ш.К., 1971).
1978-1979 йиллар Хўжадик конида волфрам рудалари ва мезбон жинсларнинг минералогияси ва моддий таркибини ўрганиш бўйича тематик ишлар олиб борилди (Даутов ва бошқ. 1979). Натижада, рудалар ва тошларнинг кимёвий таркиби ўрганилди. Рудалар скарноидлар деб аталади, бу нотўғри кўринади. Руда ҳосил қилувчи эритмалар манбаи ҳақидаги гаплар исботланмаган. Авлодларнинг тақсимланиши, ушбу асарларнинг босқичлари батафсил минералогия ва фактик материаллар ўрганилди. минерализация минераллашув босқичлари минералларнинг ҳосил бўлиши билан ўзаро боғлиқ. Умуман олганда, иш янги нарса бермади, тасдиқланмади Ходжадик конининг Марказий қисмида (1978-1980, Егоров П.Ф., Стрйгин В.П.) саккиз йиллик танаффусдан сўнг қидирув ва баҳолаш ишлари олиб борилди, натижада № 1 маьдан танаси кичик саноат обьекти сифатида баҳоланди ... Хўжалик антиклиналининг жанубий қанотида, №3 штолняда узунлиги 220 м, қалинлиги 0,5 дан 2,0 м гача бўлган скарн-руда танаси, юздан 1,43% гача бўлган волфрам триоксиди миқдори аниқланди. Минерализациянинг кичик қалинлиги ва узилиши бу танани салбий баҳолашга олиб келди.
Ингичке базасининг қулай геологик еҳтиёжларини инобатга олган ҳолда 1980 йилда "Самарқандгеология" хомашё қазиб чиқаришни кенгайтириш бўйича мавжуд бирлашма учун дастлабки шартлар Хўжадиқ маьдан конида батафсил қидирув ишларини олиб бориш учун геологик топшириқ берди. Ишнинг вазифалари қуйидагилардан иборат эди: жавҳарларни бошқарувчи туффа-оҳактош горизонтини, интрузив жинсларнинг контактларини, минераллашув зоналарини хариталаш ва геологик ва конструктив позицияларни ажратиш билан 1: 10000 масштабли схематик геологик харитани тузиш, маьданли позициялар, маьдан таналари ва зоналарини зовурлар билан очиш; қудуқларни бурғилаш орқали чуқурликда волфрамли таналарни қидириш. волфрам минерализациясини локализация қилиш учун геологик топшириқни бажарадиган корхоналар асосий ҳисобланади;
Хўжалик рудаси конининг шимолий қисмида қудуқ (№ 42, 44) қатламида скарн-руда танаси қалинлиги 1,0 м ва волфрам триоксиди 1,16% ни ташкил этган. Батафсил ўрганиш тавсия этилган. Ғарбий қисмида қудуқлар энг қизиқарли позицияларда қазилган, натижада рудани бошқарувчи горизонтнинг оҳактошлари билан қалинлиги 0,2 дан 2,5 метргача бўлган учта тўшакка ўхшаш скарн танаси бурғиланган, улар таркибида 0,1 дан 0,22% гача бўлган учта волфрам оксиди мавжуд.
Do'stlaringiz bilan baham: |