Хўжалик юритувчи субъектлар молияси

Тошкент молия институти

“Молия” фани

ХЎЖАЛИК ЮРИТУВЧИ СУБЪЕКТЛАР МОЛИЯСИ

(3-МОДУЛ)

Мавзу:Хўжалик юритувчи субъектлар молиясини моҳияти ва функциялари

“Давлатий молия” кафедраси доц.в.б., PhD. Пулатова М.Б.

[e-mail]

Чарльз Диккенс (Charles Dickens)
(1812-1870йй яшаб ўтган инглиз ёзувчиси)
Аксарият инсонлар имкониятларини қўлдан чиқариб қўйишади, чунки у комбинезон кийган ва кўринишидан ишни эслатади.

Большинство людей упускают свои возможности. Потому что она бывает одета в комбинезон и с виду напоминает работу.

Режа:

• Хўжалик юритувчи субъектлар молиясининг иқтисодий моҳияти ва вазифалари.
• Тижорат асосида фаолият юритувчи корхона ва ташкилотлар молияси.
• Нотижорат ташкилотлари молиясининг хусусиятлари.
• Хўжалик юритувчи субъектлар молиявий манбаларининг таркиби.

1. Хўжалик юритувчи субъектлар молиясининг иқтисодий моҳияти ва вазифалари.

Юридик шахс
Ўз мулкида, хўжалик юритишида ёки оператив бошқарувида алоҳида мол-мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан ушбу мол-мулк билан жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий ҳуқуқларга эга бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни бажара оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган ташкилот юридик шахс ҳисобланади.
Юридик шахс давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан бошлаб ташкил этилган ҳисобланади.
Юридик шахслар мустақил баланс ёки сметага эга бўлишлари керак.
15 Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2004 й., 24-сон, 272- модда. 46
Хўжалик юритувчи субъектлар молияси молия тизимининг мустақил соҳасидир. Уни бошқача номда мулкчиликнинг турли шаклидаги корхона ва ташкилотлар молияси деб ҳам аташ мумкин.
Молия тизимининг ана шу соҳасида даромадларнинг асосий қисми шаклланади ва улар, охир оқибатда давлат томонидан ўрнатилган қоидаларга мувофиқ равишда қайта тақсимланиб, барча даражадаги бюджетлар ва нобюджет фондларининг даромадларини шакллантиради.
Бир вақтнинг ўзида, тижорат корхоналари ва ташкилотлари молияси муҳим аҳамият касб этиб, айнан шу ерда молиявий ресурсларнинг асосий қисми шакллантирилади. Мамлакатнинг умумий молиявий аҳволи ана шу корхоналар молиясининг аҳволи билан белгиланади.