Хирургик сил

Хирургик сил

• Хирургик сил гурухига суяк-бўғим сили, лимфа тугунлар сили, сероз бўшлиқлар, ичак буйрак, жинсий аъзолар ва ўпка силининг баъзи турлари киради. Силнинг бундай турларин даволашда хирургик муолажалар қилинади.
• Организмнинг қаршилиги юқори бўлган холатларда кўпинча кўкрак қафаси лимфа тугунларида жойлашувчи бирламчи сил ўчоғи охакланади ва инфекция вирулентлигини йўқотади: шунинг учун сил тахминан 80-90% одамларга юқади, лекин 1% дан кам одамгина касалланади.

Силнинг қўзғатувчиси сил таёқчаси, кўпинча Р.Кох (1882) томонидан топилган typus humanus хисобланади. Ташқи мухитда кенг тарқалган бўлиб, қуришга, физик ва кимёвий омилларга бардошлидир. Қорамол сил таёқчаси (typus bovinus) хам патоген ахамиятга эга; алиментар йўл билан юқади. Умуман юқиш йўллари қуйидагича:

• Силнинг қўзғатувчиси сил таёқчаси, кўпинча Р.Кох (1882) томонидан топилган typus humanus хисобланади. Ташқи мухитда кенг тарқалган бўлиб, қуришга, физик ва кимёвий омилларга бардошлидир. Қорамол сил таёқчаси (typus bovinus) хам патоген ахамиятга эга; алиментар йўл билан юқади. Умуман юқиш йўллари қуйидагича:
• 1) Нафас йўллар орқали (барча холатларнинг 85-90% ни ташкил қилади) хаво-томчи йўл билан (кўпинча ўпка сили ривожланади);

2) Ошқозон ичак тракти орқали –зарарланган гўшт сут махсулотлари орқали юқади. Ўз ўзига юқтириш йўли хам мавжуд (инфицирланган балғамни ютганида);

• 2) Ошқозон ичак тракти орқали –зарарланган гўшт сут махсулотлари орқали юқади. Ўз ўзига юқтириш йўли хам мавжуд (инфицирланган балғамни ютганида);
• 3) Шикастланган тери, шиллиқ қаватлари, яра ва ётоқ яралар орқали;
• 4) Инфицирланган плацента орқали (туғма сил).
• Тўқималарга сил таёқчаси тушганида махаллий сурункали яллиғланиш реакциясини чақиради. Бунда специфик гранулема ривожланади ва у сил дўмбоқчаси (tuberculum) деб аталади. Уни микроскопик текширганда орасида сил микобакрериялари ва эпителиоид хужайралар тутган Пирогов-Лангханснинг гигант хужайралари топилади.