Хфх лек Хосилбеков

17-modda. Majburiy meditsina ko’riklari

Korxona sog’liqni saqlash idoralari tomonidan belgilangan tartibga
muvofiq ravishda bir qator kasblar va ishlab chiqarishlarning xodimlarini mehnat shartnomasini imzolash paytida — dastlabki tarzda va mehnat shartnomasi amal qiladigan davrda vaqti-vaqti bilan tibbiy ko’rikdan o’tkazishni tashkil qilishi shart. Xodimlar tibbiy ko’riklardan o’tishdan bosh tortishga haqli emaslar.
Xodimlar tibbiy ko’riklardan o’tishdan bosh tortsalar yoki o’tkazilgan tekshirishlarning natijalari bo’yicha tibbiy komissiyalar beradigan tavsiyalarni bajarmasalar, ma’muriyat ularni ishga qo’ymaslik huquqiga egadir.
Xodim, agar u o’zining salomatligi yomonlashishi mehnat sharoiti bilan
bog’liq deb hisoblasa, navbatdan tashqari tibbiy ko’rik o’tkazilishini talab qilish huquqiga ega.
Tibbiy ko’riklarni o’tkazish paytida xodimning ish joyi (lavozimi) va o’rtacha ish haqi saqlanadi. (Ozbekiston respublikasi MMQQ).
Davriy ko’riklar muddati ishlarning xususiyatiga qarab belgilanadi (uch oydan so’ng, yarim yilda, bir yilda va ikki yilda). Bu ko’rsatilgan ko’riklardan tashqari transport vositalarining haydovchilari har kuni ishdan oldin va keyin tibbiy ko’rikdan o’tadilar. Kasb kasalliklari profilaktikasida davolovchi-profilaktik ovqatlanishga keng o’rin berilgan, bu esa zararlar ta’sirini
yo’qotish maqsadida olib boriladi. Aynan xuddi shu masala O’zbekiston Respublikasi mehnat kodeksi moddalarida quyidagicha o’z aksini topgan:

214-modda. Tibbiy ko’rik

Ish beruvchi mehnat shartnomasi tuzish chog’ida dastlabki tarzda va
keyinchalik (ish davomida) vaqti-vaqti bilan quyidagi xodimlarni tibbiy ko’rikdan o’tkazishni tashkil qilishi shart:
o’n sakkiz yoshga to’lmaganlar;
oltmish yoshga to’lgan erkaklar, ellik besh yoshga to’lgan ayollar; nogironlar;
32
mehnat sharoiti noqulay ishlarda, tungi ishlarda, shuningdek transport harakati bilan bog’liq ishlarda band bo’lganlar;
oziq-ovqat sanoatida, savdo va bevosita aholiga xizmat ko’rsatish bilan bogliq bo’lgan boshqa tarmoqlardagi ishlarda band bo’lganlar; umumta’lim maktablari, maktabgacha tarbiya va boshqa muassasalarning bevosita bolalarga ta’lim yoki tarbiya berish bilan mashg’ul bo’lgan pedagog va boshqa xodimlari.
Mehnat sharoiti noqulay ishlar va bajarilayotganida dastlabki tarzda va vaqti-vaqti bilan tibbiy ko’rikdan o’tilishi lozim bo’lgan boshqa ishlarning ro’yxati va ularni o’tkazish tartibi O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko’rsatilgan xodimlar tibbiy
ko’riklardan o’tishdan bo’yin tovlashga haqli emaslar. Tibbiy ko’rikdan o’tishdan yoki tibbiy komissiyalarning tekshiruvlar natijasida bergan tavsiyalarini bajarishdan bo’yin tovlagan xodimlarni ish beruvchi ishga qo’ymaslikka haqlidir. Xodimlarning mehnatdan, ularning sog’lig’i holatiga to’g’ri kelmaydigan ishlarda foydalanishga yo’l qo’yilmaydi.
Agar xodim o’z sog’lig’ining holati mehnat sharoiti bilan bog’liq holda yomonlashgan deb hisoblasa, u navbatdan tashqari tibbiy ko’rikdan o’tkazishni talab qilishga haqlidir.
Tibbiy ko’riklardan o’tilishi munosabati bilan xodimlar chiqimdor bo’lmaydilar. (Ozbekiston respublikasi MK).