Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (III- qism) 
Alisher Navoiy 
10 
http://ziyonet.uz/ 
Doim unga shu gʻam ichida gʻam, gʻam ham emas, motam ustiga motam edi. Bu 
tashvishdan koʻngli ozor topib, u qirgʻovul bilan oʻrtoq boʻla boshladi. U dedi: 
— Mening senga hech qasdim, dushmanligim yoʻq. Xotirjam boʻlib, meni oʻzingga 
ishonchli doʻst deb bil. Qoʻrqishni yigʻishtir, hamdamim, sirdoshim boʻl; aysh va 
xursandlik vaqtida birga kuylashadiganim boʻl. Men ham sening kuylaringni eshitib, 
shod boʻlay; nagʻmalaring bilan qaygʻudan ozod boʻlay. Shart shuki, senga bir ziyon 
yetsa, falak seni xiyla bilan bandga solsa, marhamat qoʻlini senga yordam uchun choʻzay, 
bosh panjam bilan dushmanni yerga barobar qilay. Sadoqat masalasida oʻzimni koʻrsatib, 
seni dushman tuzogʻidan xalos aylay. 
Sher koʻp sehr bilan oʻz fikrini tushuntirishga tirishdi, ham sadoqatli boʻlishga ahd qildi. 
Oralarida bir-birlariga shunday muhabbat paydo boʻldiki, bunga osmonning oʻzi ham 
hasad qilardi. Qaerda yirtqich sher dam olib yotsa, atrofida qirgʻovul bemalol uchib 
yurardi. Sultonning tepasida humo qushi aylanganday, sher boshida qirgʻovul aylanib 
parvoz qilardi. Sher uning sayrashini eshitib, kuyida yolgʻon borligini faxm qilib, der edi: 
— Yolgʻon gapirma, yomon boʻladi. Toʻgʻri odamlar oldida yolgʻon qoralanadi. 
Qirgʻovul pandni eshitmas, oʻzi bilan oʻzi mast, ataylab figʻonini hech pasaytirmas edi. 
Bir kun bir ovchi uni tutish uchun oʻz tuzogʻini yoygan edi, u don bilan suvni koʻrib, 
uning oldiga borgach, ovchi uning ustiga tuzoqni tortdi. Tuzoqda u baxtsiz qichqirib, bir 
necha bor: «Dod, meni tutdilar!» - dedi. 
Bu soʻz sher qulogʻiga eshitildi, lekin uning bu ashulasini har galgidek yolgʻon deb 
oʻyladi. Bunaqa yolgʻonlarni koʻp eshitgani uchun chin qichqirigʻini ham yolgʻon deb 
gumon qildi. U qancha rostakamiga qichqirmasin, rostini ham yolgʻon deb hisobladi. Uni 
qutqarish uchun iltifot koʻrsatmadi; natijada uning hayoti qirqildi. Kimki beixtiyor rost 
gapirsa, yolgʻon gapirsa ham xalq uni rost deydi. 
Soʻzda, Navoiy, nima desang ham rostini gapir; rostni kuylagan ohanglarga taxsin ayt. 
Ey soqiy, yoqimli qadahni olib kel, uning bir qultumi bilan sherni oladigan qil. 
Bazmning asboblariga tartib ber, six, kabob, tovoqlarni ham xozir et. 
XLII - Oʻn Birinchi Maqolat 
Ilm osmonining yulduzlardek baland martabaliligi haqidakim, bilimsizlik tunini yoritish 
uchun «ayn»i quyosh, «lom»i oy, «mim»i kunduz belgilarini koʻrsatadi; bilimsizlik 
shomining qorongʻi koʻrinishi haqidakim, gʻaflat choxini pastlik kechasida zoxir qilib, bu 
kechada baxtsizlikdan hikoya aytadi; olimning butun baxtsiz vujudining quyoshdek 
yuksakligi, joxilning esa butun borligʻi boylik, mol boʻlsa xam tuproqdek xorligi 
Dunyoning ishi yaratilgandan buyon dushmanlikdan iborat boʻlib, olimlar xor, johillar 
aziz. Toki jahon zulmni yoqlar ekan, meva yerga tushib, yogʻoch balandda turadi. 
Razolat rivojda, bilim ahllari ranj-uqubatda, tosh togʻning ustidayu boylik yerning tagida 

---