Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (III- qism) 
Alisher Navoiy 
9 
http://ziyonet.uz/ 
jannatdagi sidra va toʻbi daraxtlari oldida xas-xashak boʻlgan kishidir. Uning dinini 
ishonchli din ekanligini bilgach, barcha paygʻambarlar unga ummat boʻlish istagini 
bildirganlar. Ummatlari toʻgʻrilik, xalollik bilan nido qilishar ekan, «Yolgʻonchilar 
mening ummatim emas», degani esga keladi. 
Butun koinot azob ichra qolgan chogʻda uning ummatlari najot ahli boʻlgusidirlar. 
Shunda barcha paygʻambarlar toʻgʻrilik bayrogʻini koʻtarib, oʻzlarining bu masalada 
unga ummat boʻlish istagini bildirar ekanlar, yolgʻonni gapirgan tili va yozgan qalami 
tufayli paygʻambarlik safidan chetlatiladi. Xato va yolgʻonni soʻzlash hisobga oʻtmaydi. 
Bu bilingach, bundaylar uzoqlashtiriladi. 
Kimki yolgʻon gapirishni odat qilgan boʻlsa, uni eru musulmon deb boʻlmaydi. 
Yolgʻonchi oʻz gapini oʻtkazish uchun qancha urinmasin, u oʻz gapini bir-ikki marta 
oʻtkaza oladi, xolos. Uning bu ishidan xalq gʻofil boʻlsa ham, lekin Tangri oʻzi bu xoldan 
voqif. Bu xususiyat elga qancha mahfiy boʻlmasin, yolgʻon baribir oʻzini oxirida ma’lum 
qiladi. Yolgʻon tong oʻzini qancha oshkor qilsa ham, uning nurlari, kuzat, baribir uzoq 
turmaydi. 
Har sohada kkimgadir firibgarlik qilinar ekan, u yolgʻonchilik oldida bir navdir. 
Kimki, qizishib turib ont ichgan boʻlsa, onti yolgʻon boʻlsa, aybi yuvilib ketadi. Kimki 
oʻzini yolgʻonchi sifatida tanitgan boʻlsa, rost gapirsa ham, xalq uning hamma gapini 
yolgʻon hisoblaydi. Bu xususiyat uni doim qiynoqda saqlaydi. Hech narsa bilan u bu 
qiynoqdan qutula olmaydi. Kimki yolgʻonchi deb nom chiqargan boʻlsa, oʻzinikilar ham, 
begonalar ham uni shu ot bilan chaqirar ekanlar, toʻgʻrilik nomi unga hech qaytib 
kelmaydi. Rost gapirsa ham,, xalq unga inonmaydi. Kimning chin gapi el orasida yolgʻon 
deb topilar ekan, yolgʻonni chinga aylantirish imkoni bormi?! 
Qanday bir ogʻir vaziyatda qolganingda ham, chin gapirishning iloji boʻlmasa, yolgʻonni 
ham gapirma. 
XLI 
Qirgʻovulning chin gapirish oʻrniga yolgʻon gapirib, bir falokat tuzogʻiga ilingani, chin 
soʻzni sher yolgʻon deb oylab, ovozini eshitib, yetib kelmagani va uni balo tuzogʻidan 
xalos etmagani 
Toʻqayda bir yirtqich sher bor edi. Vaxshatda osmon sheridek qoʻrqmas edi. U bolalari 
bilan oʻynab, zavqqa toʻlganda, chumolilar uning bolasini talab qiynardi. U oʻzining 
ajralmas bu boyligi -farzandini ogʻziga tishlab asrar edi. 
Oʻsha toʻqayda bir qirgʻovul ham boʻlib, bu yirtqich sherning vaxmidan doim qoʻrquvda 
edi. Sher boʻlsa bolasini ogʻzida tishlab, dam-badam toʻqayning goh u yogʻiga borardi, 
goh bu yogʻiga. Shoʻrlik qush uning tepasida nogahon parr etib uchsa, sher qoʻrqqanidan 
seskanib ketar, bolasiga ham tishi botib ketardi. Tishi bilan oʻz bolasini, oʻz jigarporasini 
yarador qilardi. 

---