Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (II- qism) 
Alisher Navoiy 
 
54 
http://ziyonet.uz/ 
ham zulm qilgan bo lasan. Zulm qilish oʻzing uchun ham buzuqlik-ku, ey xushyor odam, 
agar xushing joyida boisa, uni yoʻq qil. 
Sen xursandchilik bazmiga yoi olar ekansan, ayshu farpgʻat yoiida bazm qilarkansan, 
bazming uchun tayyorlangan qasr jannat monand qilib jixozlangan. Lekin uning 
pardalarining iplari xalqning jonidan, qizil toshlari va qizil. boʻyoqlari odamlarning 
qonidan, shipi xalq molini talash hisobiga oltinlangan, xalqning dur vaiailari bilan 
naqshlangan. Gʻishtlari masjidlarni buzib keltirilgan, toshlari odamlarning qabrlaridan 
tashilgan. 
Sen shunday joyda taxtda oitirib, shaxanshohlik qilasan, xursandchilik qadahi uchun 
ishtaxang joyida. Bazmda soqiylar kulib, jilvada; sozandalar turli-tuman soz chalib, 
qoʻshiq aytmoqdalar. Unda koʻngul nimani xohlasa, bir emas, minglab topiladi. 
Ogʻizlaridan chiqqan gaplar gapiradigan gaplar emas; shunday ishlarga koʻz tushadiki, 
qarash mumkin emas. Quloq shovqin-surondan boshqa narsani eshitmaydi. Maqsadlari 
qoʻlga qadahdan boshqa narsani olmaslik. 
Bunday xursandchilik kuning, hay-xuning koʻpligidan hech kim soʻfining azonini eshita 
olmay qoladi. Gʻazalxonlik, gap-soʻz, kuy bilan boʻlib, hamma oʻsha kungi namozdan 
qoladi. Oʻsha oitirishdagi bor-yoʻq taqvodorlar: beli bukik chang - ruku’da, shisha esa 
sajdaga bosh qoʻygan edi. Ular ham bu xil «toat-ibodat»lari bilan rasvo boʻlib, tasbeh 
donalarini meva oʻrnida gazak qilishdi. Quyosh gardishidan nurlar sochila boshlagunga 
qadar ayshing xilvatida shu xil tirikchilik. 
Shorn jahon sahifasini qora qilib, zulmat pardasini xalq ustiga yopganidan, naq yarim 
kechagacha shu ahvolda boiasan. Sening ham, odamlaringning ham ahvoli shu. Bunday 
ahvolingga may qadahi qon yigʻlaydi, sham’ kuyub, koʻzidan yoshlar toʻkadi. Sanj 
chapaklar chaladi, nogʻora na’ra tortadi, xoʻroz osmonga qarab nola va afgʻon chekadi. 
Kayfing oshib, xilvatga oʻzingni olganingda esa koʻnglingga kelgan ishlarni qilasan. 
Bazmda qolganlar, xoh qari boʻlsin, xoh yigit, ichkilikdan har bittasi bir telba itga 
aylanadi. Jahlda ular qoplondan ortiq boʻlsalar ham, lekin nafs itining qoʻlida magʻlub 
boʻlganlar. Ularning har biri yuzlab xomtama’ boʻlib, butun islom mamlakatiga 
yoyilishgan. Har tomonda ular mast ahvolda orom izlashadi, bir gulyuz goʻzaldan 
maqsadlarini xosil qilmoqqa intiladilar. Mastlik uyqusi hujum qilganda esa bu shum 
toʻdadagilarning barchasi oʻlukdek yotadi. 
Tong oʻz nurlarini zohir qilib, har tornonga oʻz porloq yuzini ochganda, kun yoyilib, 
choshgoh boʻlganda esa sulton va uning odamlari, askarlarihamon uyquda. 
Koʻzlaridanuyqu ketgandansoʻng ularning har biri bir zulm bilan mashgʻul boʻla 
boshlaydi. Ular xalqqa zulm qilish eshigini ochib, xursandchilik asboblarini tayyorlay 
boshlashadi. Asboblar tayyorlangandan keyin shodlik bazmida yana gʻavgʻo, shovqin 
boshlanadi. 

---