Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (III- qism) 
Alisher Navoiy 
5 
http://ziyonet.uz/ 
boʻlish ham yomon emas. Nimaiki iflos boʻlsa, oʻtga tushib toza boʻladi, poklar esa bu 
oʻtda yana ham pokroq boʻladilar. Bunday kuyishni kim odat qilgan boʻlsa, u dunyo, bu 
dunyo saodat unga yordir. 
XXXIX 
Shayxi Iroqiy Shomda husn gulining sham’ini koʻrgach, parvonadek tutagani va (bu ishq) 
shu’lasi inkor tikanlarini kuydirib, inkor etuvchilar boshidan oshib ketgani 
Fano koʻyida boqiy turgan odam zamon faxri - Shayxi Iroqiy edi. Uning koʻngli ishq 
sirlarining xazinasi boʻlib, uning gaplari ishqning (yomgʻir oʻrniga) gavhar yogʻdiradigan 
bulutlarini eslatardi. Uning (insonning) tabiati ishq oʻti bilan yoʻgʻrilgan, «ishq» 
soʻzining harflari esa uning, peshonasiga yozib qoʻyilgandek edi. Lekin bu ishq oʻtining 
davosi unda boʻlsa ham (kishilar koʻziga) taqvo pardasi bilan yopib yurardi. 
Bir necha vaqt u Misrni oʻziga makon qildi. (Kunlarning birida esa) ertalab oʻrnidan 
turib, Shomga yoʻl oldi. Bu vaqtda Shomda bir odam taxtrii egallab, xokim boʻlib turar 
ekan, u tun mamlakatida toʻlin oydek edi. 
Hokim Shayxning bu tomonga kelayotganining (ma’nosini) tushundi va buni oʻz ahvoli, 
mavqei uchun sharaf deb bildi. U mamlakatdagi yaxshiyu yomon - hamma kelayotganini 
eshitgan zamon uni qarshilash uchun chiqsin! - deb buyruq berdi. Oʻzi ham mamlakat 
xokimi soyaboni sifatida chiqar ekan, qoʻshinining oyogʻidan koʻtarilgan chang osmonni 
toʻsib qoʻygandek boʻldi. 
U toʻda Shayxga yaqinlasha boshlar ekan, barchalari otlaridan tushishdi. Ular u 
kelayotgan yoʻlga boshlarini qoʻyar ekanlar, koʻz yoshlari bilan esa koʻtarilgan changni 
yopmoqchi boʻlgan edilar. 
Hokimning bir oʻgʻli ham boʻlib, u shunday chiroyli ediki, unga yuzta Misr shohlari qul 
boʻlib xizmat qilishga tayyor edi. U lutfu malohatda jahomofati, jahon ofati ham emas -
jon ofati edi. 
U Shorn mamlakati qorongʻilikda qolganda uni yoritib turuvchi nurli Oy boʻlib, Misr 
xalqi (Yoqub) paygʻambarning (oʻgʻli) - Yusufdek edi. Arab mamlakatlari ichida 
ajoyibning ajoyibi boʻlib, unga ajam ham, arab ham shaydo edi. Misr diyori uchun misli 
qoʻgʻirchoa boʻlsa, Shomda qorongʻilikda qolganlarga obi hayotdek edi. 
U goʻzal Shayx koʻziga koʻrinishi bilan yuzini uning oyogʻiga qoʻyib, oh cheka 
boshladi. Irshodlik xirqasini chok-chok etib duo tasbehini uzib tashladi. 
Shoh va uning qoʻshinlari Shayxga tuproqdek boʻlib, u esa shoh oʻgʻli yoʻlidagi 
tuproqdek edi. 
Ishqda Shayx shunday bir xolga tushgan ediki, hayratdan kelgan odamlarning hammasi 
lol edi. Ammo bu ishq har qanday nuqson-dan pok boʻlib, u nima qilsa, ajablanadigan 
yeri yoʻq edi. Shayxni ishq oʻti xalok qilar ekan, uning shu’lasi oʻsha toʻdani oʻrtantirib 
yubordi. 

---