Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (II- qism) 
Alisher Navoiy 
 
61 
http://ziyonet.uz/ 
(Unda) uni ham, muni ham haqiqatdan uzoq, deb bil. Ikkalasiga pul topish uchun 
mardikorlik qilish, deb qara. Mening ishim doim sigʻinishdan iborat boʻldi. Men qoʻrqish 
va umidvorlik - ikkalasini oʻzim uchun harom deb bilar edim. Bandalik amrlarini bajarish 
bilan (ahvolimni) yaxshi deb bilib, tunu kun ishlarim shunday ekan, buning uchun men 
uzrliman. 
Toat-ibodatim buning uchun loyiq darajada boʻlmasligi mumkin, lekin bir soatim busiz 
ham boʻlmasin! 
(Alloh) qil dedimi, mening odatim qilishdan iboratdir. Buni u qabul qiladimi yoki rad 
etadimi, bu bilan ishim yoʻq. Jannat zohidga, doʻzax yengiltaklarga boʻlaqolsin! Yor 
orzusi boʻlsa, Navoiyga shuning oʻzi yetarlidir. 
Soqiy, u jannat suvini toʻxtovsiz tutki, dolzax oʻti ham u yerda xozir! Yor yuzini eslab 
shod boʻlay! Doʻzax bilan jannat tashvishidan esa ozod boʻla qolay! 
XXX - Beshinchi Maqolat 
Karam - xayru ehson vasfidakim, teskarisi diram margi dir, balki rahmat daraxtining 
bargidir; baxillik saxiylik yuragidan uzoq bir narsa boʻlib, inson uchun cheksiz balodir; 
saxiylik koʻrsatmaslik muruvvatdan bexad xoli boʻlishlikdir, har tomondan qaraganda 
cheksiz ofat boʻlgan isrofni rad etish va koʻp harfli «lof»ni bildiruvchi itlofni xajv qilish 
Ey egniga xayru karam kiyimini yopingan kishi, sening qoʻlingda pulning qiymati yoʻq. 
Oltin-kumush sochish uchun ochilgan panjang Sharqdan qaraganda ham, Gʻarbdan 
qaraganda ham xuddi quyoshga oʻxshaydi. Pul bilan qoʻling oʻrtasida adovat boʻlib, 
pulning umri qisqa, qoʻling esa saxovat orqasida barhayot. Kafting oltinlarni 
chaqmoqday sochganda, chaqmoq ham hayodan terga gʻarq boʻladi. Boshingga 
kiyganing ehson va saxovat tojidir, tojning ustidagi esa xayru karam gavharidir. 
Saxiylikdan zotning gavhari shuncha sharaf topdiki, yetti osmondagi eng qimmatbaho 
toshlar unga sadaf boʻldi. Natijada sening jamiyatdagi qadring osmon koʻkining qadriday 
yuksaklashdi, sochgan durru gavharlaring yulduzlarga tenglashdi. Boshingda baxt 
yulduzi porlab, «farq» soʻzi boshida yozilgan «f» harfi ustidagi nuqtadek jilva qilib 
turibdi. Sharofatli boshing ustida karam bayrogʻi «bosh soʻzidagi alif harfidek 
bayroqdir». Ikki qoʻling saxiy Qulzum va saxiy Ummon ning oʻzi; ikkisi ham imkoni 
boricha saxiylik qiladi. Kaftlaringning odati birovga bir narsa berish boʻlib, Hotam ham, 
Barmak ham unga quldir. 
Senga Tangri ato qilgan bu narsa ikki qism - karam va saxiylikka boʻlinadi. Tanangdagi 
har bir tuk bir til boʻlib, Xudoga shukr va minnatdorchilik bildirganda ham hammasini 
ayta olmaydi. Yehson va saxovat koʻrsatish vaqtida baxillik qilma, Xudoga shukr 
bildirish chogʻida ham tanti boʻl. Baxillik insonda bor sifatlarning eng pasti, lekin 

---