Hayotning tur va populyatsiya darajasi tur mezonlari Darsning maqsadi: Ta’limiy maqsad

Genetik mezon. Har bir tur o’ziga xos kariotipga ega bo’lib, bu mezon xromosomalar soni, shakli, tuzilishi, maxsus bo’yoqlar bilan bo’yalishi bilan ifodalanadi. Qora kalamushning ikkita qiyofadosh turining birida 38 ta, ikkinchisida 42 ta xromosoma bor
Genetik mezon ham nisbiy sanaladi. Chunki bir turga mansub orga­nizmlarning xromosomalar soni va tuzilishi, farqlanishi har xil turga mansub organizmlarda esa xromosomalar soni teng bo’lishi mumkin. Masalan, karam va turpda 18 tadan xromosoma bor.
Etologik mezon. Bir turga mansub individlar boshqa turga mansub individlardan xulq-atvori va xatti-harakati bilan farq qiladi.
Yuqorida qayd qilingan mezonlardan birontasi ham har yoqlama mutlaq hisoblanmaydi. Shu bois turlarni aniqlashda ularning hammasidan yoki ko’pchiligidan foydalanish talab qilinadi.
V. Darsni mustahkamlash



MUSTAHKAMLASH UCHUN SAVOLLAR

1. 
   Tur deganda nima tushuniladi?
   
2. 
   Tur tushunchasini fanga birinchi bo’lib kiritgan olim?
   
3. 
   Dastlab olimlar tur haqida qanday fikr bildirganlar?
   
4. 
   Tur mezonlari nima?
   
5. 
   Turlarni bir-biridan farqlashda turli mezonlardan foydalanish qanday ahamiyatga ega?
   

V. Baxolash: o’quvchilar to’plagan yulduzchalar xisoblanadi va g’olib gurux va g’olib o’quvchilar aniqlanadi va rag’batlantirilib, baxolar e’lon qilinadi.
VI.Uyga vazifa: mavzuni o’qish, mavzu yuzasidan darslikda berilgan savol va topshiriqlariga yozma javoblar yozish. Mavzuga oid 5 ta test tuzish.
Tayanch so’zlarni taxlil qilish:tur, tur mezoni, morfologik mezon, fiziologik mezon, biokimyoviy mezon, geografik mezon, genetik mezon, ekologik mezon, etologik mezon.