Fiziologik mezon Biokimyoviy mezon. Geografik mezon Ekologik mezon

Tur mezonlari. 

Reja:

1. 
   Fiziologik mezon
   
2. 
   Biokimyoviy mezon.
   
3. 
   Geografik mezon
   
4. 
   Ekologik mezon. 
   
5. 
   Genetik mezon
   
6. 
   Yangi turlarning paydo bo'lish yo'nalishlari
   
7. 
   Simpatrik yo'nalishdagi turning paydo bo'lishi. 
   
8. 
   Poliploidiya yo'nalishida turlarning paydo bo'lishi.
   
9. 
   Yangi turlarning duragaylash yo'li bilan kelib chiqishi
   
10. 
    Populyatsiya evolyutsiyaning boshlang’ich birligi
    

Turga mos belgi xossalari yig'indisi tur mezon­lari deb ataladi. Tur mezonlari tubandagilar: Morfologik mezon. Morfologik mezon bir turga kiruvchi indi-vidlarning tashqi va ichki tomonidan o'xshashligini ifodalaydi. Qora qarg'a va ola qarg'a har xil turlarga mansub. Ularni siz tashqi tomondan farqlay olasiz. Bir turga kiruvchi organizmlar ham ba'zi belgi xossalari bilan o'zaro farq qiladi. Lekin ulardagi farq har xil turga kiruvchi organizmlar farqiga nisbatan juda kam bo'ladi. Shu bilan bir qatorda tashqi tomondan bir-biriga juda o'xshash, lekin o'zaro chatishmaydigan turlar ham uchraydi. Ular qiyofadosh turlar deyiladi. Chunonchi, drozofilada 2 ta, bezgak chivinida va qora kalamushda ham 2 ta qiyofadosh turlar ma'lum. Qiyofadosh turlar suvda ham quruqlikda yashovchilar, reptiliyalar, qushlar, hatto sut-emizuvchilarda ham aniqlagan. Binobarin, morfologik mezonning O'zigina turni farq qilish uchun yetarli emas. Lekin morfologik mezon uzoq vaqt turlarni aniqlashda asosiy va yagona hisoblangan (24-rasm).

Fiziologik mezon. Bu turga kiruvchi individlarda hayotiy jarayonlar, ayniqsa ko'payishning o'xshashligi bo'ladi. Har xil tur /;ikillari bir-biri bilan chatishmaydi, chatishsa ham nasl bermaydi. I n Naming chatishmasligi jinsiy organlar tuzilishidagi farqlar, ko'payish muddatlarining turlicha boiishi bilan izohlanadi. Lekin tabiatda ayrim turlar, masalan, kanareykalar, terak va tollar, lovushqonlar o'zaro chatishishi va nasl berishi mumkin. Bu o'z-O'zidan fiziologik mezon ham turlarning bir-biridan farq qilishi ichun yetarli emasligini ko'rsatadi.