Hayot paydo bo`lishi haqidagi asosiy nazariyalar va go`yalar Reja

Bir 
xujayrali xayvonlarla filogeiyetik bog’lanishlar 
Prokariotlardan qanday qilib eukariot hujairalar 
kelib chiqqanligi tug’risida ilgari qayd qilindi. Shu munosabat bilan e’tiborimizni bir hujayrali 
sodsa hayvon tiplarini orasidagi filogeiyetik bog’lanishlarga qaratamiz. Yuqorida keltirilgan
sodda hayvonlarning Zta tipi -mikrosporadiilar, miksosporadiilar, atsetosporalilar parazit 
holda hayet kechiradilar, binobarni evolyutsion jarayen o’z "xo’jaiinlari" - ko’p hujayralilardan 
ancha keyin iaido bo’lganlar. Shuning uchui bir hujayrali sodda hayvonlar ajdodini ibtidoiy 
tuzilishga ega mustaqil hayet kechiruvchilar orasidan izlash kerak. Ular orasida infuzoriyalar 
tana tuzilishi ancha murakkab, labirintular esa o’zida ko’p hujayrali haivonlarning ba’zi 
xossalarini namoyen qiluvchi ixtisoslashgan organizmlardir. Faqat sarkomastigoforalargina sodda 
hayvonlarning. ajdodlariga xos umumiy belgilarga egadirlar. Lekin sarkomastigoforalar xilma-xil. 
Ular orasida sarkodalilar va xivchinlilar kenja tiplar ham bor. Ana shular ichida kaysi birlari sodda 
hayvonlar ajdodiga yaqin degan masala kupchilik olimlarii qiziktirib kelgan. 
Pasher (1914) fikricha bir hujayralilarning dastlabki ajdodi ibtidoin xivchinlilardir. Chunki 
ular ham geterotrof, ham avtotrof oziqlanadilar, xivchinlari orqali harakatlanadilar, xivchin esa 
prokariotlarda ham bor. Xivchin faqat protozalarda emas, metazoolarda ham uchraydi. 
Sarkodalilarda xivchinnn bo’lmasligini Pasher hayvonlarga xos oziqlanish bilan bog’liq keyin 
paydo bo’lgan hodisa deb tushuntiradn.(16) Ba’zibir sarkodalilar gametasida xivchinni bulishi 
ham ularni xivchinlilardan tarixii jarayenda kelib chiqqanligini isbotlaydi, deydi u. 
Boshqa olimlar shu qatori A.I. Oparin fikricha bir hujayralilarning ajdodi sarkodoviilar. 
Chunkn ular tanasida qobiq bulmaidi, doimii shaklga ega emas, soxtaoyeqlarni bulishi, geterotrof 
oziqlanishi juda sodda belgilar sanaladi. 
Keyiigi tadqiqotlar sarkodalilarning soddalashi ikkilamchi hodisa ekanligini, ba’zi bir 
amebalar sitoplazmasida kinetosomlarqoldig’ini uchrashligi, bu esa voyaga yetgan formalarda 
xivchinlar reduksiyalanganligidan dalolat beradi.