Hayot faoliyati xavfsizligi (O`quv qo`llanma) toshkent 2019

Xavfning identifikatsiyasi-xavfni va uning soni hamda vaqtli ko`rsatkichlarini aniqlash jarayoni.
Xavfli va zararli omillar (fizikaviy, kimyoviy, biologik, psixifiziologik) – jarohatlanish, shikastlanish va kasallanishlarni keltirib chiqaruvchi vositalar hamda shart-sharoitlar.
Xavf turlari – real va yashirin.
Xavfli zonalar – doimiy yoki vaqtincha xavfli omillar yuzaga keladigan joylar.
Xavfsizlikni ta’minlovchi vositalar – to`siqlar, saqlash qurilmalari, blokirovkalash moslamalari, tormozlar, signalizatsiya, masofadan boshqarish vositalari va xavfsizlik belgilari tizimi.
Xavfsiz elektr toki miqdori – 10mA gacha o`zgaruvchan va 50mA gacha o`zgarmas tok.
Yadrоviy xаvfsizlik - yadrоviy mаteriаldаn xаvfsiz fоydаlаnishni tа'minlоvchi chоrа-tаdbirlаr mаjmui.
Yer surilishi – tog` jinslari qatlamlarining qiya sath bo`ylab o`z og`irligi, gidrodinamik, gidrostatik va seysmik kuchlar ta’sirida pastlik tomon surilishi.
Yer yuzining tarkibi - 79% suv va 21% quruqlikdan iborat.
Yong`in – bu maxsus manbadan tashqarida sodir bo`ladigan va katta material zarar hamda talofatlar keltirib chiqaradigan nazoratsiz yonish jarayonidir.
Yonish deb, yonuvchi moddalardagi murakkab oksidlanish jarayonida bir moddaning ikkinchi moddaga aylanishi natijasida katta miqdorda issiqlik va nurlanish ajralishi bilan kechadigan hodisaga aytiladi.
Yong`inni oldini olish tizimi – yong`in sodir bo`lish sharoitlarini bartaraf etishga qaratilgan tashkiliy tadbirlar va vositalar majmui.
Yong`inga qarshi himoya tizimi – yong`inni xavfli omillarini insonga ta’sirini bartaraf etishga va yong`in vaqtida material zararlar miqdorini cheklashga qaratilgan tashkiliy tadbirlar va texnik vositalar majmui.
Yong`inni tarqalishini oldini olish tizimi – yong`inni bir obyektdan ikkinchi obyektga o`tkazishni cheklashga qaratilgan tadbirlar va texnik vositalar tizimi.
Yurak-o`pka reanimatsiyasi – insonning klinik o`lim holatidan qayta jonlantirish uchun nafas oldirish va yurakni bilvosita uqalash tadbirlarining majmui.