Hayot faoliyati

Avariyadan so
‘
ng qanday harakat qilish kerak? 
Avtomobilning 
qayerida va qanday holatda ekanligingizni, avtomobil 
yonmayotganligini, benzin oqmayotganligini (ayniqsa, ag‘darilib 
ketishda) aniqlab oling. Agar eshiklar qisilib qolgan bo‘lsa, 
salonni deraza orqali tark eting. Mashinadan chiqqandan so‘ng 
undan iloji boricha uzoqroqqa qoching - portlash ehtimoli 
mavjud. 
Avtomobil suvga qulaganda nima qilish kerak? 
Avtomobil 
suvga qulagach, ma’lum vaqt suvda qalqib turadi, bu muddat 
esa mashinani tark etish uchun yetarlidir. Eshik ochilganda 
mashina tezda cho‘ka boshlaydi, shuning uchun yaxshisi ochiq 
deraza orqali tashqariga chiqing. 
97 
Oyna va eshiklar yopiq holda suv tubiga cho‘kkanda 
avtomobil salonidagi havo bir necha daqiqa saqlanib qoladi. 
Mashinani qidirish oson bo‘lishi uchun chiroqlarni yoqib 
qo‘ying, faol ravishda o‘pkangizda havo almashtiring (chuqur 
nafas olish va chiqarish qonni kislorod bilan to‘yintirishga 
imkon beradi). 
Ortiqcha kiyimlardan xalos bo‘ling, hujjat va pullaringizni 
oling. Avtomobilning yarmi suv bilan to‘lganda eshik yoki 
deraza orqali tashqariga chiqing, aks holda salonga kirayotgan 
suv oqimi sizga xalaqit berishi mumkin. Zaruriyat tug‘ilsa, old 
oynani og‘ir narsa bilan sindiring. Qo‘lingiz bilan avtomobil 
tomini ushlab, tashqariga sirg‘alib chiqing, so‘ng darhol tepaga 
qarab suzing. 
Jamoat transportida harakatlanayotganda o
‘
z xavfsizligimizni 
qanday ta’minlashimiz lozim? 
Jamoat transportida 
o‘tirishga joy bo‘lmagan taqdirda salonning markaziga o‘tib 
turishga harakat qiling. Avariya va zaxira chiqish yo‘llarining 
joylashuviga e’tibor bering. Tramvay va trolleybuslarning elektr 
manbayi insonning elektrdan jarohatlanishida qo‘shimcha xatar 
keltirib chiqaradi (ayniqsa, yog‘inli havoda). Shuning uchun 
o‘tiradigan joylar xavfsizroq hisoblanadi. Agar salon kuchlanish 
ostidaligi ma’lum bo‘lsa, uni tark eting. Avariya vaqtida chiqish 
yo‘lida tiqilinch bo‘lishi mumkin. Bunday paytda avariya 
chiqish yo‘lidan foydalaning. Maxsus shnurni tortib, oynani 
chiqaring. 

---

89 
Salonda yong‘in sodir bo‘lsa, bu haqda haydovchiga 
ma’lum qiling. Eshiklarni, avariya chiqish yo‘llarini oching yoki 
oynani sindiring. Salonda o‘t o‘chirish vositasi bo‘lsa, yong‘inni 
o‘chirish choralarini qo‘llang. Nafas yo‘lingizni dastro‘mol, 
sharf yoki boshqa kiyim elementlari yordamida tutundan 
himoya qiling. Salondan egilib, metall bo‘laklariga tegmagan 
holda tashqariga chiqishga harakat qiling. 
Avtobus suvga qulasa salonning yarmi suv bilan to‘lishini 
kuting, nafasni ushlab, eshik, avariya chiqish yo‘llaridan 
tashqariga chiqib olishga harakat qiling.