Hayot faoliyati

Nazorat savollari 
1. Sel haqida tushunchangizni aytib bering. 
2. Selning paydo bo‘lish sabablari va undan muhofazalanish 
usullarini ayting. 
3. Suv toshqini qanday yuz beradi? 
4. Suv toshqini haqida xabar olinganda siz qanday harakat 
qilasiz? 
5. Qor uyumi ostida qolgan odamning qanday harakat 
qilishi lozimligini so‘zlab bering. 
93 
X MAVZU. TRANSPORT VOSITALARI BILAN BOG‘LIQ 
FAVQULODDA VAZIYATLAR VA ULARDA 
HARAKATLANISH TARTIBI 
Transportning xohlagan turi inson salomatligi va hayoti 
uchun xavf tug‘dirishi mumkin. Texnik taraqqiyot bir vaqtning 
o‘zida harakatlanish qulayligi va tezligi bilan birga anchagina 
katta darajadagi xavf-xatarni ham yuzaga keltirdi. Transport 
avariyasining turidan kelib chiqib, ko‘plab jarohat va kuyish, 
jumladan inson hayoti uchun xavf tug‘diradigan shikastlar olish 
ehtimoli mavjud. 
Transport vositalari bilan bog‘liq yo‘l harakati hodisalarining 
yuz bermasligi uchun avvalo ularining sozligi va unda 
belgilangan miqdorda yo‘lovchi yoki yuk olish, belgilangan 
maqsadlardagina foydalanishga e’tibor berish kerak. 
Ma’lumki, O‘zbekiston Respublkasining 1999-yil 19-avgustda 
qabul qilgan «Yo‘l harakati xavfsizligi to‘g‘risida» gi 
qonunida transport vositlarini boshqarish, foydalanish, ularni 
ishlab chiqarishga qo‘yilgan talablar, shuningdek, xavfsizlikni 
saqlash borasidagi vazifalar hamda ularning bajarilishi ko‘rsatib 
o‘tilgan. 

---

85 
Ushbu qonunda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining 
(5-modda) , mahalliy davlat hokimiyati organlarining 
(6-
modda) va boshqa qo‘mitalar hamda agentliklarning, 
shuningdek, 
O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi davlat 
avtomobil nazorati inspeksiyasining (9-
modda) yo‘l harakati 
xavfsizligini ta’minlash sohasidagi vakolatlari, transport vositalari 
egalarining yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash borasidagi 
majburiyatlari, yo‘llarni saqlash va ta’mirlash talablari, 
yo‘l hrakati qatnashchilarining huquqlari va majburiyatlari, yo‘l 
harakati xavfsizligini tibbiy jihatdan ta’minlash kabilar ko‘rsatib 
o‘tilgan. 
Shuni unutmaslik kerakki, transport vositasining sozligi, uni 
boshqarishda yo‘l qoidasiga qat’iy amal qilish xavfsizlikni 
ta’minlashning asosi hisoblanadi. 
94