Hayot faoliyati

Sel va suv toshqinidan muhofazalanish 
A) 
Gidrol
oglar odatda suv sathi ko‘tarilayotganligi haqida 
oldindan ogohlantiradilar. Ko‘pincha suv toshqinlarini oldindan 
aytib berish va zararni kamaytirish mumkin bo‘ladi. Bunday 
hollarda damba va to‘g‘onlarning ahvoli tekshiliradi, aholi 
ogohlantiriladi va zaru
r bo‘lsa muhandislik ishlari olib boriladi 
(masalan, ortiqcha suvni oqizib yuborish uchun ariqlar 
qaziladi). 
Suv toshqini tog‘risidagi xabarni olgach nima qilish kerak? 
Odatda bu haqdagi axborotda suv toshqini kutilayotgan vaqt, 
uning chegaralari, shuningdek, aholiga tavsiyalar va evakuatsiya 
tarkibi to‘g‘risida ma’lumot beriladi. Agar sizning uyingiz e’lon 
qilingan suv bosadigan maydonga tushib qolsa, quyidagilarga 
amal qilish lozim: 
- 
gaz, suv, elektr tarmoqlari va pechlardagi olovni o‘chiring; 
- qimmatbaho buyumlarni yuqori qavatga olib chiqing; 
- deraza va eshiklarni yoping, birinchi qavatning eshik va 
deraza o‘rinlarini taxta yoki panel bilan yoping. 
Zarur bo‘lgan hollarda oldindan aholi, chorva mollari, 
moddiy va madaniy boyliklar xavfsiz joyga evakuatsiya qilinadi. 
Agar evakuatsiya to‘g‘risida ogohlantirilgan bo‘lsa, issiq 
kiyimlar, pul va qimmatbaho buyumlarni tayyorlab qo‘yish 
kerak. Uch kunga yetadigan yegulik, birinchi tibbiy yordam 
qutisini hozirlab qo‘yish lozim. O‘zingiz bilan suv o‘tmaydigan 
qog‘ozga pasport va boshqa hujjatlarni, tozalik vositalari va 
o‘rin-ko‘rpa olishingiz kerak bo‘ladi. 
Barcha buyum va yeguliklarni jomadon, sumka va 
ryukzaklarga solish kerak. Xavfli hududdan qayerga va qay 
yo‘nalishda chiqish to‘g‘risida e’lon qilinadi. Oxirgi manzilda 
ro‘yhatdan o‘tilgandan so‘ng, odamlar vaqtinchalik yashash 
joylariga joylashtiriladi. Birinchi navbatda bolalar, bolalar 
muassasalari va kasalxonalar ko‘chiriladi. 
Shaxsiy imorat qurish uchun yaxshi niyat qilib ish 
boshladingizmi, avvalo imorat uchun yaxshi joy tanlang. U sel 
va toshqin yo‘lida bo‘lmasin. Tanlagan joyingiz yer surilishi 
yoki ko‘chishi yuz berishi mumkin bo‘lgan hududdan ham 
uzoqroq bo‘lsin. E’tiborli bo‘ling qurayotgan uyingiz yirik gaz, 

---

78 
86 
neft va boshqa maqsadlarga mo‘ljallangan quvurlar, magistral 
quvurlar, yo‘l hamda temir yo‘llardan, shuningdek, 
daryolarning himoya zonasidan tashqarida bo‘lsin