Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Majoritar saylov tizimi deputatlarning bir okrugdan bitta 
saylanshi bilan (nomzodlar qancha bo’lishidan qat’i nazar) say-
lovchi aniq nomzodga yoqlab yoki qarshi ovoz berishi bilan xarak-
terlanadi. Bu ko’pchilik ovozlarning saylanadigan nomzodlarda 
266
Tajixan
о
v U. va b
о
shqalar. 
О
’zbekist
о
n Respublikasining K
о
nstitutsiyaviy huquqi. T.:“ Sharq”, 
2001, 480-481-betlar; Husan
о
v 
О
.T. K
о
nstitutsiyaviy huquq. –T.: Ad
о
lat, 2013. –C.298. 
267
Алебастрова
И
.
А
. 
Конституционное
право
зарубежных
стран
. –M.: 
Проспект
, 2009. –B.271-
279. 
268
Избирательное
право
и
избирательный
процесс
в
РФ
. –
М
.: 
Норма
, 1999 –C.93-94. 

---

671 
bo‘lishini nazarda tutadi. Majoritar so’zining o’zi ham fransuzcha 
“ko’pchilik” so’zidan olingan. Majoritar tizim jahonda eng ko’p 
tarqalgan tizim deb hisoblanadi. 
Ayrim mamlakatlarda majoritar tizimda saylanish uchun ko’pchilik 
ovoz talab etiladi. O’zbekiston saylov tizimi ham majoritar tizim bo’lib, 
unda shu tizimning ko’pchilik ovoz olish tartibi qo’llaniladi. Ovoz
berishda kamida 33 foiz saylovchi ishtirok etib, (ro’yxatga olinganlar) 
ularning yarmidan ko’pini (50 foiz + 1ta ovozni) olgan nomzod deputat, 
Prezident bo’lib saylanadi. Majoritar tizimning yana boshqa ko’rinishlari 
ham mavjud
269
. Majoritar tizimning eng muhim ijobiy tomoni (yutug’i) 
saylovchi aniq bir shaxsga ovoz beradi. Bu keyinchalik saylangan shaxs 
bilan saylovchi o’rtasida bevosita aloqadorlikni o’rnatadi. Deputatlar o’z 
faoliyati yuzasidan saylovchilarga axborot berib boradi, vakillik 
organlarida shu okrug saylovchilarining manfaatini ifodalaydi, ularning 
nomidan faoliyat ko’rsatadi. Majoritar tizimning salbiy tomoni, unda 
ko’plab saylovchilar ovozi kuyib ketadi, saylanmagan nomzodlarga
berilgan ovozlar bu 49% gacha bo’lishi mumkin. 
Saylov tizimining ikkinchi ko’p tarqalgan turi proportsional saylov 
tizimidir. Proportsional saylov tizimi siyosiy partiyalar kuchli 
mamlakatlarda bo’lishi maqsadga muvofiqdir.