Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Қаранг
: 
Ўзбекистон
Республикасининг
1993 
йил
6 
майда
қабул
қилинган
“
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамаси
тўғрисида
”
ги
(
Янги
таҳрири
) 818-XII 
сонли
Қонуни
(2018 
йил
23 
июлдаги
ЎРҚ
-486-
сон
Қонуни
билан
киритилган
охирги
қўшимча
ва
ўзгартишлар
билан
) // 
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Ахборотномаси
, 2003 
йил
, 9-10-
сон
, 138-
модда
. 
203
Қаранг
: 
Ўзбекистон
Республикасининг
конституциявий
ҳуқуқи
/ 
Ҳ
.
Одилқориев
, 
И
.
Т
.
Тультеев
, 
Ў
.
Х
.
Муҳамедов
. – 
Т
. : 
Ўзбекистон
Республикаси
ИИВ
Академияси
, 2005. – 
Б
. 328.

---

525 
etuvchi hokimiyat organlari tizimi ichki vertikal bo’ysunish tamoyiliga 
asoslanishiga ishora qiladi.
 
Shunday qilib, ijro etuvchi hokimiyatga quyidagicha ta’rif berish 
mumkin. 
Ijro etuvchi hokimiyat 
– bu davlat hokimiyati tizimining
alohida mustaqil bo’g’ini bo’lib, u Konstitutsiya va qonunlar, davlat 
dasturlari, parlament qarorlari, davlat boshlig’ining normativ-huquqiy
hujjatlarining ijrosini ta’minlash maqsadida mamlakatning siyosiy, 
iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va ma’naviy rivojlantirish masalalarini hal
qilishda aniq maqsadlarga yo’naltirilgan, tashkillashtiruvchi, farmoyish 
beruvchi, tezkor-ijrochilik faoliyatni amalga oshirishda omilkorlik ila 
harakat qilish orqali fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarini 
ta’minlash va aholining turmush farovonligini yanada oshirish uchun qulay 
sharoitlar yaratish maqsadida, o’zining vakolatlari doirasida mamlakatning 
butun hududi yoki muayyan ma’muriy-hududiy birligida bajarilishi 
umummajburiy, tabiatan qonunosti hisoblangan huquqiy hujjatlar qabul
qiladigan davlat boshqaruv organlarining yagona tizimi hisoblanadi.
 
Amalda qonunchiligimizga muvofiq, Vazirlar Mahkamasi – 
O’zbekiston Respublikasining Hukumati – respublika ijro etuvchi 
hokimiyati oliy organi hisoblanib, hokimiyatning mustaqil tarmog’i – 
ijroiya hokimiyatni boshqaradi. U mamlakatning kundalik hayotiga oid 
masalalarni hal qilish uchun davlat boshqaruvini amalga oshiruvchi hamda 
mamlakat taraqqiyoti istiqbolini belgilashda ishtirok etuvchi, bu borada 
keng vakolatlarga ega, kollegial organdir. Uning faoliyati jamiyat va 
davlat hayotining barcha jabhalariga ta’sir qiladi. Boshqa hokimiyat
tizimidagi davlat organlarini aslo kamsitmagan holda aytish mumkinki, 
hukumat faoliyati murakkab, ko’p qirralidir. Ana shu ko’p qirrali,
murakkab faoliyatni maqsadli, samarali amalga oshirish usullarini topish 
maqsadida Vazirlar Mahkamasining faoliyatini takomillashtirish ustida 
doimiy ish olib boriladi.
Turli mamlakatlarda hukumat har xil nomlar bilan atalishi mumkin. 
Masalan, Italiyada – Vazirlar Kengashi, Xitoy xalq respublikasida – 
Davlat Kengashi yoki Markaziy xalq hukumati, Shveytsariyada – Federal 

---

526 
Kengash, Fransiya, Litva hamda Chexiyada – hukumat, Rossiyada – 
hukumat va boshqalar
204
. O’zbekiston Respublikasida hukumat “Vazirlar 
Mahkamasi” deb nomlangan bo’lib, Konstitutsiyaga binoan O’zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi ijro etuvchi hokimiyatni amalga 
oshiradi. 
 
Ularning qanday nomlanishidan qat’i nazar hukumat o’ziga xos 
xususiyat va umumiy belgilarga ega: 1) hukumat nisbatan mustaqil davlat 
hokimiyati tarmog’ini tashkil etib, ijro etuvchi hokimiyatni amalga
oshiradi; 2) hukumat amalda ijro etuvchi hokimiyat organlari tizimiga 
rahbarlik qiladi; 3) hukumat – iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishni 
ta’minlaydigan boshqaruvning barcha tarmoqlari va jabhalariga 
rahbarlikni amalga oshiruvchi umumiy kompetensiyaga ega organ; 
4) Hukumat – davlatning barcha hududlarida umummajburiy bo’lgan
hujjatlar qabul qiladigan kollegial organ. 
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi O’zbekiston 
Respublikasida iqtisodiyotning, ijtimoiy va ma’naviy sohaning samarali 
faoliyatiga umumiy rahbarlikni amalga oshirib, O’zbekiston Respublikasi 
qonunlari, O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qarorlari, 
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va 
farmoyishlari ijrosini ta’minlovchi ijro etuvchi hokimiyat oliy organi
sifatida u “o’z faoliyatida kollegiallik, demokratiya va qonuniylik, 
O’zbekiston Respublikasida yashovchi barcha millat va elatlarning 
manfaatlarini hisobga olish prinsiplari”ga asoslanadi
205
. 
Yuqoridagilardan kelib chiqib, O’zbekiston Respublikasi 
hukumatining quyidagi o’ziga xos jihatlarini ajratish mumkin: 
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi mamlakat hukumati 
hisoblanib, hokimiyatning mustaqil tarmog’i – ijroiya hokimiyatni 
boshqaradi. U mamlakatning kundalik hayotiga oid masalalarni hal qilish 
uchun rahbarlikni amalga oshiruvchi hamda mamlakat taraqqiyoti 
istiqbolini belgilashda ishtirok etuvchi, bu borada keng vakolatlarga ega,
kollegial organ. Uning faoliyati jamiyat va davlat hayotining barcha 
jabhalariga ta’sir qiladi.
204