Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

IIBOB. KONSTITUTSIYA NAZARIYASI 
 
1-§. Konstitutsiya tushunchasi. 
2-§. Konstitutsiyaning mohiyati. 
3-§. Konstitutsiyalarni turkumlarga (turlarga) bo‘lish 
(klassifikatsiyalash). 
4-§. Formal va moddiy Konstitutsiya. Yuridik va amaliy 
Konstitutsiya. 
5-§. Konstitutsiyaning yuridik xususiyatlari. 
6-§. Konstitutsiyaning yuridik mazmuni. 
7-§. Konstitutsiyaning funksiyalari. 
8-§. Konstitutsiyaning tuzilishi. 
9-§. Konstitutsiya loyihalarini tayyorlash. 
10-§. Konstitutsiyani qabul qilish usullari. 
11-§. Konstitutsiyani himoya qilish. Konstitutsiyaviy nazorat. 
1-§. Konstitutsiya tushunchasi 
«Konstitutsiya» tushunchasi qadimda paydo bo‘lgan bo‘lib, turli 
davrlarda Konstitutsiyaga juda ko‘p ta’riflar berilgan, ulardan bir necha 
misollar keltiramiz.
 
Birinchi
ta’rif: fransuz davlatshunos olimi J.Byurdoning 
Konstitutsiyaga shunday ta’rifberadi: 
“Konstitutsiya - siyosiy 
hokimiyatlarni tayinlash, tashkil etish va faoliyat ko‘rsatishga oid 
qoidalar yig‘indisidir”.
 
Ikkinchi
ta’rifda esa ushbu (yuqoridagi) ta’rifga amerikalik olim 
K.Berd “Fuqarolar erkinliklari” tushunchasini qo‘shadi. 
 
Uchinchi
ta’rif sifatida Nigeriyalik konstitutsiyashunos 
B.Nvabuezening ta’rifini berashimiz mumkin: 
“Konstitutsiya – bu 
qonun kuchiga ega bo‘lgan formal hujjat bo‘lib, uning yordamida 
jamiyat o‘z-o‘zini boshqaradi hamda o‘zining turli idoralari bilan 
shuningdek,, bu idoralarning fuqarolar bilan munosabatlarini 
o‘rnatadi”
.
 
Ko‘pchilik hollarda konstitutsiyaga u tartibga soladigan ijtimoiy 
munosabatlar predmetiga qarab tushuncha beriladi. 
 

---

16 
Shu ma’noda,
Konstitutsiya – davlatning Asosiy Qonuni bo‘lib, 
davlat hokimiyatini tashkil etishni va hokimiyat, jamiyat va shaxsning 
o‘zaro munosabatlarini tartibga soladi.