Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013

Davolash:
Agar siz xali xam xirrillab nafas olayotgan bo‘lsangiz, dori ichishin-
giz kerak.
1. Salbutamol kabi, nafasga olinadigan
bronxodilatatorlar (bronxlarni kengaytiruvchi dori)
bilan davolashni boshlang. Ushbu dorilar nafas
yo‘llarini bir necha soatga ochadi, lekin shishlarni
pasaytirmaydi. Nafasga olinadigan dorilarni to‘g‘ri
ishlatayotganingizga e'tibor berishingiz kerak:
Dorini bir necha marta silkiting, nafasni chiqarib
dorining og‘izga solinadigan qismini og‘zingiz oldiga
olib keling (lekin ichiga solmang ) va og‘zingizning orqa
qismiga to‘g‘rilab chuqur nafas olayottan mahalda dorini
seping va olgan havoni 30 sekund ushlab turishga harakat qiling. (692-
bet )
2. Agar Salbutamol kabi bronxodilatatorlarni haftasiga bir martadan 
ko‘proq ishlatmoqchi bo‘lsangiz yoki astma sizga bozorga borish kabi 
kerakli ishlarni qilishga xalaqit bersa, bunda siz har kuni nafas yo‘llar-
idagi shishlarni pasaytiruvchi dorilardan ichib turishingiz kerak. Nafasga 
olinadigan kortikosteroid-gormonli sepadigan dorilarni 2 martadan purk-

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
310
ab, kuniga 1-4 mahal ishlating. Kortikosteroidli aerozollarni ishlatgandan 
so‘ng og‘zingizda dori qolmasligi uchun og‘zingizni chayqab, suvni tupurib 
tashlang. Tabletkalarni ichishga nisbatan nafas orqali olinadigan dorilar 
qonga o‘tib o‘pkaga boradi-da o‘sha yerda qoladi. U larning foyda beradi-
gan kam miqdori ishlatilishi kerak. (694-bet)
EHTIYOT BO‘LING:
Prednizolon kabi steroid gormonlarni zarur payt-
lardan tashqari hech qachon ichmang va kerak bo‘lsa ham 2 haftadan 
ortiq ishlatmang. Ushbu dorilarni uzoq vaqt davomida ichish xavfli bo‘lishi 
mumkin. Nafas orqali olinadigan steroidlar xavfsizroq.
Nafasga olinadigan dorilar xususida eslatma:
Nafasga olinadigan 
steroid-gormonlar astma huruj qilgan davrda har kuni ishlatilishi kerak. 
Ba'zi odamlar yil bo‘yi, ba'zilari esa yilning faqat biror faslida ularni har 
kuni ishlatishlari kerak bo‘ladi. Bronxodilatorlarga nisbatan, ular tez ta'sir 
qilmaydi, shuning uchun birinchi kuni foydasini sezmasangiz ishlatishni 
to‘xtatmang. Ular sekin ta'sir qiladi, ammo nafas qiyinlashuviga aloqador 
bronxlar yallig‘lanishini tuzatadi. Ular „achishish”ni yo‘q qiladi, ammo dori 
ishlatishni to‘xtatsangiz u qaytib kelishi mumkin (ayniqsa, agar o‘rtacha 
yoki og‘ir astma bo‘lsa). Homilador ayollar va bolalar Kromolin yoki Intal 
kabi boshqa dorilar bilan davolanishni boshlashlari kerak, agar nafas 
qiyinligi barham topmasa nafas orqali olinadigan steroid-gormonlarni ish-
latishlari lozim.