Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

So‘rov konseptualizatsiyasi va sxematizatsiyasi 
Bu  bosqichda  empirik  o‘rganish  uchun  oson  erishish  imkoniyati 
bo‘lgan  umumiy  tadqiqot  masalasidan  aniq  masala  to‘plamiga  o‘tish 
jarayoni  yuz  beradi.  Bunda  muhokama  qilingan  jarayonlardan 
konseptualizatsiya  jarayoni  shu  bilan  farqlanadiki,  so‘rov  holatida 
tushuncha  operatsionalizatsiyasi  ma’limotlar  to‘plashning  aniq  meto-
dikasi bilan bog‘liq bo‘lishi kerak. Konseptualizatsiya bosqichida qabul 
qilingan qarorlar keyingi bosqichlar: so‘rov sxematizatsiyasi va tanlovni 
yaratish  uchun  ham  g‘oyatda  ahamiyatlidir.  Masalan,  aholining  qaysi 
guruhiga mos kelishi haqida qaror qabul qilar ekanmiz, bu yo‘l bilan biz 
bo‘lajak  tanlovimizning  taxminiy  chegaralarini  belgilaymiz.  Maqsad-
lariga  ko‘ra, so‘rov qidiruv, tavsiflovchi, izohlovchi turlarga  bo‘linadi. 
Bu  turlardagi  ma’lumotlar  yuzma-yuz  intervyu,  pochta  va  ommaviy 
anketa yordamida qo‘lga kiritiladi. So‘rovni tayyorlashdagi ilk qadamlar 
so‘rov maqsadi to‘g‘risida qaror qabul qilish va bu maqsad uchun to‘g‘ri 
keluvchi ma’lumotlarni tanlashdan iborat. 
Navbatdagi  qadam  sifatida  so‘rovni  uyushtirish  usulini  tanlab 
olishdir.  Bunda  oldimizda  turgan  asosiy  dilemma-tekshiruvning 
kesishuvchi  yoki  uzunlik  sxemalaridan  afzalini  tanlshdan  iborat.