Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

Hayotiy  muhim  maqsadlar
  xalqaro  aktorlarning  mavjudligini 
ta’minlovchi  maqsadlardir.  Ikkinchi  darajali  maqsadlar  aktorning 
o‘z-o‘zini himoya qilishi bilan bog‘liq emas. Real maqsadlar, ularn-
ing  amalga  oshirilish  muddatlaridan  kelib  chiqib,  quyidagilarga 
bo‘linadi: 
qisqa  muddatli,  o‘rta  muddatli,  uzoq  muddatli,  istiq-
bolli  maqsadlar.
  Hududiy  qamrov  asosida 
mahalliy,  submintaqa-
viy, mintaqaviy, kontinental va global 
maqsadlarga bo‘linadi. 
Manfaat
  maqsad  sifatida  shakklantiruvchi  ehtiyojlarni  ifoda-
laydi, va ular tahdidli inqirozli vaziyatlarda kuchayishi bilan bog‘liq 
holda  alohida  ahamiyatga  ega.  Shuning  uchun  milliy  manfaatning 
belgilanishi  u  yoki  bu  holatda  havfsizlik  muammosi,  milliy  davlat-
ning funksionallashuvi yoki uning mavjudligiga tahdidlarning identi-
fikatsiyasi  va  tahdidlarga  qarshi  harakat  va  ularni  bartaraf  etish 

---

 
 
168 
vositalarini  izlash  bilan  bog‘liq.  Hududiy  yaxlitlik  va  suverenitetga 
asosiy  tahdidlarni  aniqlash,  tahsqi  siyosat  prioritetlarini  belgilash, 
mudofaa strategiyasini ishlab chiqish va iqtisodiy ravnaqning asosiy 
va dastlabki tamoyili sifatida milliy manfaatlar hizmat qiladi. 
Milliy  manfaat
  -  davlat  rahbarlari  faoliyatida  davlat  ehtiyojini 
anglash  va  aks  ettirish.  Milliy  manfaat  deyilganda  milliy  davlat 
manfaatlari tushuniladi. 
Milliy  davlat  manfaatlari  quyidagi  asosiy  elementlardan  iborat: 
davlat  suvereniteti  (milliy  mustaqillik  va  havfsizlik),  konstitutsiyaviy 
tuzum  va  qadriyatlar  tizimini  himoya  qilishni  nazarda  tutuvchi  harbiy 
havfsizlik:  mintaqada  va  uning  tashqarisidagi  erkin  aloqalar,  almashi-
nuvlar va hamkorllikka mo‘ljallangan qulay va havfsiz xalqaro muhit. 
Manfaatning uch asosiy kategoriyasi mavjud: 
1.