Халкаро шартномалар хукуки

Notalar  almashish  –  o’z  hukumatlari  tomonidan  vakil  etib 
tayinlangan  mas’ul  shaxslar  o’rtasida  aynan  notalar  almashish,  bir  xil 
tuzilgan xatlar almashish yo’li bilan tuziluvchi alohida o’ziga xos usuli 
bo’lgan kelishuv turidir. 
Memorandum  –  vaziyatdan  kelib  chiqib  xalqaro  shartnoma  yoki 
siyosiy kelishuv bo’lishi mumkin bo’lgan davlatlarning akti. 
Pakt  –  (lot.  pactum  –  kelishish,  shartnoma)  eng  muhim  masalalar 
bo’yicha ikki va ko’p tomonlama shartnoma. Bunday nomdan tomonlar 
shartnomaga  berilgan  ahamiyatni  ta’kidlash,  uning  atrofida  alohida 
ma’naviy-siyosiy muhit yaratish uchun foydalaniladi. 

---

69 
 
Juda  kam  istesnoli  hollarda  shartnoma  hisoblanmaydi.  Bunday 
aktlarda  majlis  ishtirokchilari,  tuzilgan  rezolyutsiyalar  va  erishilgan 
kelishuvlar sanab o’tiladi.  
Misol  sifatida  Shartnoma  maqomiga  ega  bo’lgan  yakuniy  aktlarga  1975 
yildagi  xalqaro  munosabatlarning  Yevropacha  tizimini  shakllantirishda  muhim  rol 
o’ynagan  Yevropada  xavfsizlik  va  hamkorlik  haqidagi  majlisning  Yakuniy  aktini 
alohida ta’kidlab o’tish joiz. 
Xullas,  xalqaro  shartnomalarni  nomlanishi  ularning  yuridik 
ahamiyatiga  ta’sir  etmaydi.  Bu  kabi  imperativ  xarakterga  ega  bo’lgan 
shartnomalarning  qadimda  traktat,  kontrakt,  kompramiss,  reglament,
 
kommyuniki
 
kabi  nomlari  ham  uchragan.  Ularning  ba’zilari  bugungi  kun 
amaliyotida ham mavjud.