Халцаро бобур фонди

Олудаи га рдя зи паи сайд к и гатти,
Ғарци арақи дар дили гарм к и гузашти.
(М азмуни:
Ов изидан чопиш билан гардга ботдинг,
Қизгин дилдан кечиш билан терга ботдинг.)
Я н а , бири Ф а р и д у н Ҳ у с а й н м и р зо
эди. Ёйни ку ч билан тортиб, ў қ н и я х ш и
о т а р д и . К а м о н и н и н г т у п ў қ и ( ю м а л о қ
с о қ қ а ш а к л к а м о н ў қ и ) а й т и ш л а р и ч а ,
қ и р қ ботмон экан . Узи анча мард эди, 
л ек и н омадсиз эди. Қ аерда уруш қ и л га н
б ў л са, м а ғл у б б ў л д и . Р аб о т и Д у д а р д а
Ф а р и д у н Ҳ у с а й н м и р з о , у к а с и И б н и
Ҳ у сайн м ирзо Т ем ур Султон ва Убайд 
С ултон Ш а й б о қ х о н н и н г и л ғ о р и б и л ан
уруш иб мағлуб бўлдилар. Унда Ф аридун
Ҳ у с а й н м и р з о я х ш и и ш к ў р с а т и п т и .
Домғонда Ф аридун Ҳ усайн м ирзо ва Му- 
ҳам м ад Замон мирзо Ш айбонийхон қули- 
га т у ш д и . Ҳ ар и к к и с и н и ў л д и р м а д и , 
қ ў й и б юборди. Сўнгра Ш оҳ М уҳ ам м ад
девона Қ ал о тн и мудофаа қ и л га н д а у ерга 
борганди. Ўзбак Қ алотни олган ид а қўл га 
туш ди , ў л д и р д и л ар . Б у учаласи Мирзо- 
нинг М инглибий оғача исм ли ўзбак ғун- 
ч ачи си д ан ту ғи л ган эдилар.
Я н а , Ҳ ай д ар м ир зо эди. Онаси По- 
я н д а Султонбегим эди. Султон Абусаид 
м и р з о н и н г қ и з и эд и. О таси з а м о н и д а
М аш ҳ ад ва Б а л х д а бир қ а н ч а в ақ т ҳукм - 
р о н л и к қ и л д и . С у л то н Ҳ у с а й н м и р з о
Ҳ исорни қ ам ал ц и л г ан и д а Султон Маҳ- 
муд м и рзо н и н г Х онзодабегим дан бўлган 
қ и з и н и бунга олиб, я р аш и б , Ҳисор ус- 
т и д а н т у р и б к е т д и л а р . Б и р г и н а қ и з и
қ о л ган д и , Ш одбегим исмли. Сўнгра Ко- 
б улга к е л д и . Одил С у л т о н г а б ер и л д и . 
Ҳ ай д ар м ирзо отаси за м о н и д а ё қ олам- 
дан ўтди.
Я на, М уҳам м ад М аъсум м ирзо эди. 
Қ ан д аҳ о р ҳ о к и м л и г и н и унга берганди. 
Ш у муносабат билан У луғбек м и р зо н и н г 
бир қ и з и н и бу ў ғл ига сўради. Ҳ иротга 
к ел т и р га н д а кат т а тўй қ и л и б , кат т а чо- 
д ир т и к д и . Отаси унга Қ ан д аҳо р н и бер- 
ган бўлса-да, л ек и н оқ қ и л а д и м и , қора 
қ и л а д и м и , Ш о ҳ б ек аргун қ и л а р д и . Бу 
м и р зо д а бирор и х т и ё р ва эъ ти б о р йўқ 
эди. Ш у н и н г учун Қ ан д аҳ о р д а турм ай, 
Х у р о сон га борди. Отаси ҳ а ё т л и г и д а ё қ
дунёдан ўтди.
Я н а , Ф а р р у х Ҳ у сай н м и р зо эди. У 
ҳам т у зук умр к ў р м ад и . У каси И броҳим 
Ҳ усайн м ирзо д ан бурунроқ бу дунёдан 
сафар қ и л д и .
Я н а , И б р о ҳ и м Ҳ у с а й н м и р з о эд и. 
Қ о б и л и я ти ёмон эмас эк ан . Ҳ ирот ша- 
робини ҳаддан о р тиқ ич а-и ча, отаси за- 
м они даёқ ўлди.
Я на, Ибни Ҳ усайн м ирзо билан Му- 
ҳ а м м а д Қ осим м и р зо эди. Ҳ а л и б улар 
х у с у с и д а ё з и л а д и . Б у беш м и р з о н и н г
онаси Бобо оғача эди, ғу н чач и эди.
Ҳ ам м аси д ан к ат т аси — қ и з и Султо- 
ни м бегим эди. Онадан ёл ғи з ту ғи л ган - 
ди. Онаси Ч ў л и б еги м қ о зо қ б е к л а р и н и н г 
қ и з и эди. Х и й л а сўз биларди. Сўзга че- 
ч а н э д и . О г а с и
Б о й қ а р о м и р з о н и н г
ў р т ан ч а ўғли Султон Вайс м и р зо га чи- 
қ ари б эди. Б и р қ и з ва бир ўғли бор эди.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

БОБУРНОМЛ
131
Қ и з и н и Ш айбон с у л т о н л а р и д а н Й и л и - 
барс С ултоннинг у каси Э сонқули Султон- 
га ч и қ а р г а н эди. Ўгли М уҳам м ад Сул- 
тон м и р зо д и р ки , бу пайтда Қ а н н ў ж ви- 
л о я т и н и мен унга берган эдим. Султо- 
ним бегим Кобулдан ушбу й и л и набира 
с и н и олиб Ҳ и н д и с т о н г а к е л а ё т г а н и д а
Н ил об д а Т а н гр и ҳ у к м и н и б и т к а з и б д и . 
С уягин и я қ и н л а р и олиб қ а й т д и л а р , на 
бираси б изн инг о л д и м и зга келди.
Я н а , П о я н д а Султонбегимдан тугил- 
ган тўрт қ и з и бор эди. Энг к аттаси Оқбе- 
г и м н и А б у л қ о с и м Б о б у р м и р з о н и н г
си н гл и си Б е к а б е г и м н и н г набираси Му- 
ҳ ам м ад Қосим арлотга ч и қ ар и б эдилар. 
Б и р г и н а қ и з к ў р и ш д и . Қ о р а к ў з б е г и м
исмли. Носир м ирзо олиб эди. И к к и н ч и
қ и з и К и ч и к б е г и м эди. Султон М ясъуд 
м ирзо м о й и л эди. Ҳ ар қ а н ч а
ҳ а р я к а т
қ и л д и , П о я н д а С ултонбеги м к а л т а ўй- 
лаб, б ер м ад и . С ў н г р а С ай й и д о т а н и н г
насли Мулло Х о ж а га ч и қ а р д и . У чинчи 
қ и з и Б и к а б е г и м н и ва т ў р т у н ч и қ и з и
О ғ а б е г и м н и с и н г л и с и Р о б и а С у л т о н - 
б еги м н ин г ў ғи л л а р и Бобур м ирзо билан 
Султон Мурод м ирзога берганди.
М инглибий Оғачадан и к к и қиз тугил- 
ган . К а т т а с и н и н г исм и Б а й р а м Султон 
эди. Б о й қ а р о м и р зо н и н г к и з томондан 
набираси бўлган А ндхуд сай й и дл ар и д ан
С аййид Абдулло м и рзо га берган эдилар. 
Б ир ўгли бор эди, С аййид Б а р а к а исмли. 
Мен С ам ар қя н д н и о л ган и м д а хизм ати м - 
да эди. Сўнгра У рганч сари тушиб сал- 
т а н а т д а ъ в о с и н и қ и л д и . А с т р о б о д д а
қ и з и л б о ш л а р ўлдирди.
Я н а бир қ и з и н и н г оти Ф отим а Сул- 
тон эди. Тем урбек наслидан Ёдгор Му 
ҳ ам м ад м ирзога б ерган дилар. Попо ога- 
ч адан уч қ и з бўлган. У луги — Султон 
Н а ж о д б е г и м . С у л т о н Ҳ у с а й н м и р з о
о ғасини нг к и ч и к ўғли И ск ан д а р мирзо- 
га ч и қ а р г а н д и л а р .
И к к и н ч и қ и з и Б егим Султонни Сул- 
тон М асъуд м ирзога к ў зи майиб бўлга- 
нидан сўнг бердилар. Б и р қ и з , бир ўғли 
бор эди. Қ и з и н и Султон Ҳ усайн мирзо- 
н и н г х о т и н и О п о қ б е г и м а с р а г а н д и .
Ҳ ир отд ан Кобулга к ел д и. Сайид мирзо 
О п о қ қ а берилди. Б егим Султон Султон 
М асъуд м и р зо н и ўзбак ў л д ир ган д ан сўнг 
ў ғ л и н и ол иб К а ъ б а сари к е т д и . Утпбу 
к у н л а р д а ўзи на ўгли М а к к а д а эк ан , де- 
ган хабар кел д и . У ғли к а т т а г и н а бўлган
эм иш . У чи н ч и қ и з и н и С аййид м ирзо де- 
ган Андхуд сай йи длари га бериш ганди. У 
кўпроқ Сайди мирзо исми билан 
маш 
ҲУР 
Э Д И .
Я на бир ғу н чач ид ан битта қ и з тугил 
ган эди. Султон исмли. Онаси Зубайда 
оға Ҳ асан ш а й х Т ем урнинг набираси эди. 
Ш айбон султо нл ар и дан Қосим султонга 
бергандилар. Ундан Қосим Ҳусайн сул- 
тон и см л и бир ўғли бор эди. У Ҳиндис- 
тонда менинг х и зм ат и м га к елди. Раан а 
С ангаанинг ж а н ги д а қ ат н а ш д и . Бадавун- 
ни унга бердик. Қосим султондан сўнг 
уни ўз у руғлари дан бўлган Бўрон Сул- 
тон олди. Ундян Абдулло Султон деган 
бир ўғли бор, ҳозир менинг мулоэама 
тимда. К и ч и к ётпда б ў л и ш и га қар ам а й
х и зм ат и ёмон эмас.
Х о т и н - х а л а ж л а р и . А в в а л о л г а н
хотин и Б е к а С ултонбегим эди. С ан ж ар
м ирзо М арвий ни нг қ и з и эди. Б ад и у зза 
мон м ирзо ундан туғилган . Х у л қ и ж у д а 
эгри эди. Султон Ҳ усайн м ирзон и к ў п
р а н ж и т а р д и . Х у л қ и ём онли гидан мирзо 
безор бўлди, охири қўйди ва халос бўлди. 
Н им а қ и л си н , ҳ а қ и қ а т мирзо томонида 
эди.