Халцаро бобур фонди

А га р ч и сенсизин сабр айламак,
эй ёр, м уш кулдур,
Сенинг бирла чициш моқлик д о ғи
бисёр м уш кулд ур.
Ч у н ки :
М изож инг н о зи к у сен
— 
тунд,
меи
— 
бир беадаб телба,
Сеига ҳолим ни қилм оқ, эй пари,
и зҳор м уш кулдур!
Ш еърда нур ва соялар ж и л васи , яън и 
м аъно ж и ҳ а т и д а н қ арам а-қарш и сўзлар 
ни қ ў л л а ш т а ъ с и р ч а н л и к н и таъминлов- 
чи омиллардан бўлиб, буни тазод(зидлов) 
санъати дейилади. Одатда, байтда бир-би- 
рига зид м аъноли и к к и сўз ушбу санъат- 
нинг мисралардаги кўр сатк и чи бўлади.
Бобур тазод сан ъати д ан фойдаланиш - 
да м аҳорат курсатиб, зид м аъ н о л и и к к и
сўзни эмас, тўрт сўзни эмас, олти сўзни 
бир б ай т д а қ а р а м а - қ а р ш и м а ъ н о л а р д а
тиза олади:
Нетгаймен у л раф иқ билаким,
қ и л ур басе,
М еҳру вафо
— 
рацибға,
жавру жафо
— 
меига.
Б а й т д а г и ў за р о зид м а ъ н о л и тазод 
к ў р с а т к и ч л а р и н и тизиб к ў р а й л и к :
рафиқ
— 
рақиб;
м еҳр
— 
жавр;
вафо — жафо.
О ш и қ қ а ж а ф о к о р , рақи бга лутф-мар- 
ҳ а м а т л и о ф а т и ж о н м а ҳ б у б а н и н г феъл- 
атвори ана ш унд ай зидлов усулида бир 
б айтдаёқ ойдинлаШ ади.
А л и ш ер
Н авоий бадиий тасвир во- 
си та л а р и д ан ийҳом с а н ъ а т и н и н г „хосса
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

6
БОБУРНОМЛ
м а ъ н о " и ф од аловч и у н с у р л и г и н и қ ай д
этган эди. Бобур ш е ъ р и я т и байтда бир 
ёки и к к и сўзни и к к и м аъ но д а қ ў л л а ш
с а н ъ а т и б у л ган и й ҳ о м га ж у д а бойдир. 
Чунончи, унинг қуйидаги байтида „сўро- 
рим б ор “ б и р и к м а с и с у р а м о қ ч и м а н ва 
сў рм оцчим ан м аъ н о л ар и д а қ ў л л а н г а н :