Хаиткариева сабохат хашимовнанинг ўзбекистон тарихи фанидан

JURNAL
Gazeta ommaviy axborot vositalari tasnifida bosh o'rinni egallaydi va
ijtimoiy hayotning barcha tomonlari unda o‘z ifodasini topadi. Shunday
bo‘lishiga qaramasdan gazeta jamiyat hayotining hamma tomonlarini
mufassaL keng va chuqur yoritishga ulgura olmaydi. Chunki, kishilik
jamiyati hayoti, undagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy-ishlab chiqarish,
madamy-ma’naviy muammolar shu qadar keng va chuqurki, bularning
barchasini yoritishda gazeta sahifalari torlik qilib qoladi. Shunda unga har
jihatdan ga/xtaga oxshagan, ammo gazetadan farqli ravishda jamiyat
hayotining chuqur qatlamlariga kirib borib, insoniyatga keng va chuqur
ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy-ishlab chiqarish, madaniy-ma’naviy axborot
yetkazib bera oladigan boshqa bir jurnalistika turi yordamga keladi. Gazeta
bilan yonma-yon turuvchi bu jurnalistika turi jurnal deb ataladi.
Jurnal so‘zi fransuzcha bo‘lib, “kundalik” degan ma’noni bildiradi.
Lekin bu atama o‘z mazmunidan uzoqlashib, kundalik emas, balki
gazetaga qaraganda ko‘proq muddatlarda — asosan bir oyda bir marta
chiqadigan jurnalistika turini bildiradi. Shunday qilib, jurnal vaqtli
jurnalistikaning asosiy turlaridan biri bo‘lib, jamiyat ijtimoiy-siyosiy,
iqtisodiy-ishlab chiqarish va madaniy-ma’naviy hayotining chuqur
qatlamlarini aks ettiradi. Jurnal insoniyatga juda keng jabhada va boy
ma’naviy ozuqa yetkazib beradi, ijtimoiy borliq bilan ijtimoiy ong
o‘rtasida mutanosiblikni chuqurlashtiradi, inson aqlu tafakkurining yanada
o^sishi yoiida xizmat qiladi. Jurnal orqali kishilar jamiyat hayotining
chuqur masalalarini anglaydilar, ilm-fan, adabiyot va san’at
mahsulaiaridan bahramand bo‘ladilar, ijtimoiy borliqni biladilar, o‘z
hayotiy tajribalarini takomillashtiradilar, kasb va hunar o‘rganadilar.
Jurnal inson sivilizatsiyasining mevasi va uni rivojlantiruvchi g‘oyat
muhim omildir. Shu bilan-birgalikda jamiyatdagi sinflar, tabaqalar,
guruhlar, partiyalar jurnal orqali o‘zlarrung ijtimoiy-siyosiy, ilmiy-nazariy,
huquqiy, estetik va boshqa qarashlarini ishlab chiqadilar, ommaga
уetka/adilar va muxolif sinflar, partiyalaming qarashlariga qarshi zarba
beradilar. Binobarin, jurnal ham g‘oyaviy kurash vositasi boMib xizmat
qilishi mumkin. Ammo, jurnallarning ilmiy texnikaga, adabiyot va
san’atga oid ko‘pgina turlari hamisha umuminsoniy maqsadlarga xizmat
qilib, umumbashariy xususiyatga ega bo‘ladilar.
Jurnallarning paydo bo‘lish tarixi kishilik jamiyatining rivojlanish
tarixi, sivilizatsiyaning vujudga kelishi va boshqa ijtimoiy-siyosiy
ehtiyojlar bilan bog‘liqdir. Insoniyat tanxining ma’lum bir davriga kelib