Хаиткариева сабохат хашимовнанинг ўзбекистон тарихи фанидан

(Qibray tumani), ko‘p tirajli gazetalarga “To'qimachilar ovozi”
(To‘qimachilik kombinati), “Qaldirg‘och” (O ‘zbekiston davlat san ’at va
madaniyat instituti) va nihoyat devoriy gazetalarga (tashkilot yoki
maktablarda chiqadigan) boTinadi. Yuqorida biz hukumat va hukumatga
qarashli nashrlarga to‘xtaldik. Vaholanki, respublikaga tarqatiladigan xalq
harakatining ( “Birlik’’-«Единство»), partiyalarning ( “0 ‘zbekiston ovozi”,
“XXI a sr”, “A dolat”), jamg‘armalarning ( “Nuroniy”, “O'zbekiston
matbuoti”), tijoratchilarning ( “Darakchi”) diniy tashkilotning ( “Islom,
nuri ) va boshqa gazetalar mavjud. Gazeta va jurnallar mohiyatiga ko‘ra
ijtimoiy - siyosiy, iqtisodiy, adabiy - badiiy, ilmiy bo‘lishi, yo‘nalishiga
qarab bolalar, ( “Tong yulduzi”, «Класс»), yoshlar ( “Turkiston”,
«Молодежь Узбекистана»), xotin-qizlar ( “Saodat”) muassisligiga ko‘ra
- hukumat idoralarining, nodavlat tashkilotlarining nashrlari hamda,
xususiy boiishi mumkin.
Nashriyot tasnifi. Nashrning davriyligi, bichimi, hajmi ham muhim
ko‘rsatgichlar bo‘lib, ular haqida bilish zarur. Masalan, davriylik
uxborotning tezkorligini ta’minlaydi. Jumladan, kundalik (bunga haftasiga
4-5 va undan ortiq marta chiqadigan gazetalar) xaftasiga bir, har o‘n kun,
oyida bir, chorakda bir marta chop etiladigan nashrlar ham bor.
Matbuotda asosan A-2 bichim ( “Xalq so'zi ”, «Правда Востока», A-
3 bichim “Nuroniy”, “Ishonch” hamda A-4 ( “7X7”) kabi bichimli
nashrlar mavjud. Xalq orasida gazetalar ikki sahifali, to‘r sahifali va h.k.
deb yuritish odati bor.
Bu holatda uning bichimiga e’tibor berish kerak. A-2 bichimda chop
etiladigan “0 ‘zbekiston ovozi”ni to‘rt sahifali, agar u A-3 bichimda chop
ctilganda sakkiz sahifali deb yuritsak to‘g‘ri bo‘ladi. Bu gazeta demak ikki
tuboqda chiqadi. Bir bosma taboq taxminan 40 ming belgidan iborat
boiadi. Demak, “0 ‘zbekiston ovozi” gazetasi qaysi bichimda chiqmasin
usosan 80 ming belgidan yoki ikki bosma taboq hajmida chop etilar ekan.
Ba’zi sonlari boshqa davriy matbuotga o‘xshab uch va to il bosma taboq
hajmida ham chop etilishi mumkin.
OAV tarkibi tasnifi har xil boigan axborot vositalarining barchasi
qo‘shilib jurnalistikaning bir butun tarkibini tashkil qiladi. Tuzilishi
bocyicha uni axborot vositalarining uch guruhi ifoda etadi.