H jamolxonov

§. Leksik polisemiya

Leksik polisemiya (yunoncha: poli — <-ko'p» + semi a — «belgi») — leksemaning bir necha ma'noga cga bo'lishi. Masalan, tuz leksemasining semantik tarkibida quyidagi leksik ma'nolar bor: I) «kislota tarkibidagi vodorod o'mini biror metall egallashi natijasida hosil bo'ladigan kimyoviy birikmalar» (asosiy tuzlar, suifat kislota tuzJari): 2) «kimyoviy birikmaning ovqat uchun ishlatiladigan bir turi» (osh tuz.i)\ 3) ko'chma: «kimsaning boshqa odamga bergan, yedirgan-ichirgan ovqati» (tuz bermoq, tuziniyemoq): 4) ko'chma: mantiq, ma'no, mazmun: «lye-iye. bu oyimchaning gapida tuz bormi o'zi?» (I.Rahim.)

Leksik polisemiya, odatda, bir leksemaning semantik tarkibidagi leksik ma’nolar orasida mazmuniy bog'lanish borligiga tayanadi, shu xususiyati bilan leksik omonimiyadan farq qiladi («Leksik omonimiya» bahsiga qaralsin).

Leksik polisemiyaning yuzaga kelishi ma'no taraqqiyoti qonuniyati bilan belgilanadi.

^1,17 Tursunov U.. Muxlorov J., Rahmatullaycv Sh. Ko’rsalilgan asar. SO-b.

Adabiyotlar: 4 (67—701, II (21—26|, 19 (73—781, 26 (26—29(, 27 [81-891, 84 [49-511, 98 [29-32].

79.