H. A. Jamolxonov


русского письма к русскому языку.- СПб., 1912, с. 27



Download 2,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet144/395
Sana01.01.2022
Hajmi2,28 Mb.
#299352
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   395
Bog'liq
Hozirgi o`zbek adabiy tili jamolxonov

русского письма к русскому языку.- СПб., 1912, с. 27  
 
   


76 
 
tayanganligi  yo’l  qo’ymaydi.  Shuning  uchun  grafema  bilan  fonema,  intonema  va 
leksema  o’rtasidagi  aloqa 
kodlashtirish
  orqali  ta’minlanadi:  har  bir  grafemaning 
mazmun plani oldindan (grafik tizim shakllantirilgan paytda) kodlashtirib qo’yiladi.     
Grafemalarning  yozuvdagi  lingvistik-funksional  xususiyatlarini  reallashtirishda 
ularning differensial belgilari (shakli yoki tasviridagi tafovutlar) muhim rol o’ynaydi: bu 
jihatdan  grafemalar  tovush  tilidagi  fonemalarga  o’xshaydi,  chunki  fonemalar  ham, 
ma’lumki,  differensial  belgilar  tufayli  fonologik  jihatdan  relevant  xarakterdagi 
oppozitsiyalarni  hosil  qiladi,  farqi  shundaki,  fonemalarning  differensial  belgilari 
akustik-artikulatsion  faktorlarga  tayanadi,  grafemalarning  differensial  belgilari  esa 
optik-grafik  omillarga  asoslanadi.  Masalan, 
gul 
va 
kul
  so’zlarining  ma’nolarini 
farqlashda "g" va "k" fonemalaridan birinchisining jarangli, ikkinchisining esa jarangsiz 
bo’lishi (akustik tavofuti) tovush tili uchun qanchalik ahamiyatli bo’lsa, shu tovushlarni 
yozuvda  ifodalovchi 

va
  k 
grafemalarining  shakliy  tafovutlari  (optik-grafik  tasviri) 
tilning yozma formasi uchun shunchalik ahamiyatlidir. 
Grafemalar  o’zlarining  tildagi  muqobili  (kodlashtirilgan  referenti)  va  yozuvdagi 
vazifalariga  ko’ra 
fonografema,  prosodemografema,  logografema,  orfografik  belgi 
va
 
signalizator
 kabi tiplarga bo’linadi. 
 

Download 2,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   395




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish