H. A. Jamolxonov hozirgi o‘zbek adabiy tili

Tekshirish savollari va topshiriqlar

1.Leksemaning semantik tarkibiga nimalar kiradi?

2.Leksik ma’no nima?
3.Fonetik so’z nima?
4.Denotat, referent nima?
5.Signifikat nima?
6.Valentlik haqida ma’lumot bering.
7.Leksik ma’no bilan so’zning nomi o’rtasidagi bog’lanishni qanday tushunasiz?
8.Leksik ma’no va tushuncha haqida ma’lumot bering, leksik ma’noning lingvistik kategoriya, tushunchaning esa logik kategoriya ekanligini tushuntiring.
9.Leksemaning semantik tarkibida leksik ma’nodan tashqari yana nimalar bo’lishi mumkin?
10.Ifoda semalari va turkumlik semalari haqida ma’lumot bering.
Tayanch tushunchalar


Leksik ma’no – leksemaning nimanidir nomlashi, atashi, anglatishi.
Fonetik so’z – leksemaning fonetik qiyofasi, nomi.
Denotat - leksema tomonidan nomlangan narsa-predmet, voqelik.
Referent – til birligi ifodalaydigan tushuncha, fikr predmeti.
Signifikat – til birligi ifodalaydigan ma’no.
Valentlik – leksemaning birikma yoki gap tarkibida boshqa leksemalar bilan aloqaga kirisha olish xususiyatlari.
Tushuncha – ob’yektiv borliqdagi predmet yoki hodisalarning inson miyasida aks etgan umumiy tasavvuri.
Turkumlik semalari – leksik ma’noga tayangan holda leksemalarning grammatik ma’nolarini belgilaydigan, shu asosda leksemalarning so’z turkumlariga uyushishini ta’minlaydigan semalar.