H. A. Jamolxonov hozirgi o‘zbek adabiy tili

Tayanch tushunchalar


Kuchli pozitsiya - fonemaning asosiy ottenkasi saqlanadigan pozitsiya.
Kuchsiz pozitsiya- fonemaning asosiy ottenkasi o’zgarishiga olib keladigan pozitsiya.
Intervokal holat - undosh fonemaning ikki unli orasidagi holati.
Assimilyativ holat - nutq oqimida fonemalar assimilatsiyasiga olib keluvchi vaziyat.
Dissimilyativ holat - nutq oqimida fonemalar dissimilatsiyasiga olib keluvchi vaziyat.
Divergent - divergensiya yo’li bilan bir fonemaning ottenkalaridan o’sib chiqqan yangi fonema.
Fonetik Hodisalar
Adabiyotlar: 10[67-74],16[74-88],27(28-31].
41-§. Umumiy ma’lumot. Fonemaning nutq oqimida turli ottenkalarda namoyon bo’lishi, bunday ottenkalarning yuzaga kelishida kombinator, pozitsion yoki aralash (kombinator- pozitsion) va b. omillarning ishtiroki borligi yuqorida aytib o’tilgan edi. Fonetik hodisalar ham aslida ana shu omillar mahsuli sifatida sodir bo’ladi. Ularning asosiy turlari quyidagilardan iborat: