Guruh talabasi ning umumiy kimyo fanidan Laboratoriya mashg’ulotlari Daftari

Topshirdi:______________

LABORATORIYA ISHI № 4.
Sana:_____________
Mavzu: Eruvchanlik. Erish mexanizmi. Eruvchanlik ko’paytmasi
Ayni haroratda ma’lum erituvchida erishi mumkin bo’lgan modda miqdori eruvchanlik deyiladi.
Biror bir erituvchida moddaning erishi o’z-o’zicha borib, bunda DG < O , jarayon o’z-o’zicha boradi.
20 ^oS da 100 g erituvchida 10 g ortiq modda erisa bu modda yaxshi eriydigan .
0,01 – 1,0 g atrofida erisa qiyin eriydigan.
0,01 g dan kam erisa amalda erimaydigan.
Solvatlanish;solvatlar
Agar erituvchi suv bo’lsa, bu jarayon gidratlanish, mahsulot esa gidratlar deyiladi.

Donor-akseptor ta’sirlashuv:

Spirt+ suv dipol-dipol ta’sirlashuv .
Qattiq moddalar (KOH, NaOH) eriganda issiqlik chiqadi. NH₄NO₃ , NH₄Cl,KNO₃ eriganda esa issiqlik yutiladi.
Kristallogidrat tarkibidagi suvni esa kristallizatsiya suvi deb ataladi.
CuSO₄ ·5H₂O - mis kuporosi;
Na₂CO₃ ·10H₂O – kristall soda
MgSO₄ ·7H₂O - taxir tuz
Eruvchanlik ko’paytmasi
(25^oS da CaSO₄ eritmasida):

K_* [CaSO₄]= K¹ o’zgarmas qiymat uni (EK) deyiladi.
Ayni haroratda qiyin eriydigan moddalarning to’yingan eritmasida ionlar kons-siyalari ko’paytmasi o’zgarmas son bo’lib u eruvchanlik ko’paytmasi deyiladi.
EK- haroratga bog’liq bo’lgan kattalik.

Eng yomon eriydigan birikma HgS .
Kliniktahlildahampeshobtarkibini, oshqozonshirasi , qontarkibivasanitariya- gigiynatekshiruvlaridacho’ktirishusuliishlatiladi.
Moddalarning suvdagi eruvchanligi va uning toksik ta’siri orasida bog’liqlik bor.
Agar organizmga Al³⁺ kiritilsa erimaydigan fosfatlar hosil bo’lishi hisobiga raxit paydo bo’ladi.
Inson o’zini tanigandan beri kislotalar nordon ta’mga, asoslar qo’lga ushlaganda sonli xossaga ega deb kelinadi. Keyinchalik Arrenius ishlariga ko’ra kislotalar tarkibida vodorod ionlari tutadigan moddalar deb qabul qilindi.

Bryonsted-Louri nazariyasi protonning ko’chishiga asoslansa, luyisning konsepsiyasi esa elektron juft akseptori va donori orasidagi ta’sirga asoslanadi.