Metasimpatik Nerv sistemasi
Metasimpatik nerv sistemasi (MNS) vegetativ nerv sistemasining bir qismi boʻlib, mikroganglionik shakllanishlar majmuasi (intramural ganglionlar organlar yuzasida yoki qalinligida joylashgan ganglionlar) va ularni bogʻlovchi nervlar, shuningdek, alohida neyronlar va ularning joylashgan jarayonlari. o'z motor faolligiga ega bo'lgan ichki organlarning devorlarida. MHC tomonidan tartibga solinadigan ichi bo'sh ichki organlar devorlarining asosiy effektor apparatlari quyidagilardir: silliq mushak, sekretor, so'rilish va chiqarish epiteliysi, kapillyarlar tarmog'i, mahalliy endokrin va immun shakllanishi. Bu markaziy asab tizimiga nisbatan yuqori darajada mustaqillik bilan tavsiflanadi. Yadro tuzilishiga ega emas.
Organlarga mansublik nuqtai nazaridan, mos ravishda enterometasimpatik, kardiometasimptomatik, uretrometasimptomatik, vesikulometasimpatik nerv tizimlarini ajratib ko'rsatish taklif etiladi. Ichak va yurakning eng ko'p o'rganilgan metasimpatik tizimi.
Somatik asab tizimini avtonom asab tizimidan ajratib turadigan asosiy farq,
ulardagi effektor neyronlarning markaziy asab tizimida egallagan joyidadir.
Avtonom asab tizimining effektor neyronlari orqa miya va bosh miyadan tashqarida
joylashgan bo‗lsa, somatik asab tizimi refleksini amalga oshirishda qatnashadigan
oraliq hamda harakat asab hujayralari orqa miyaning kulrang moddasida joylashgan.
Simpatik va parasimpatik asab yo‗llari uzib qo‗yilgandan keyin ham, organizm
ichki a‘zolarining ko‗pchiligi o‗z faoliyatini o‗zgartirmagan holda davom ettiradi.
Masalan, ichaklarda peristaltika va so‗rilish faoliyati saqlanadi, perfuziyalangan
yurakning qisqarishlari davom etadi, bachadon, siydik yo‗llari, o‗t pufagi segmentlari
o‗ziga xos chastota va amplitudada qisqaradi. Ushbu funksional avtonomlikning
mavjudligi, bu a‘zolarning devorlarida gangliy tizimlarini borligi bilan tushuntiriladi.
Xulq Atvor Boshqaruvida Bazal Gangliylari
Bazal ganglion kasalligi deb nomlanuvchi miyadagi yadrolar guruhi paydo bo'lganda yuzaga keladigan jismoniy muammolar guruhidir bazal ganglionlar keraksiz harakatlarni to'g'ri bostirmaslik yoki yuqori dvigatelni to'g'ri ishga tushirish neyron vosita funktsiyasini boshlash uchun sxemalar.[1] Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, bazal ganglionlarning ko'payishi to'sqinlik qiladi talamokortikal proektsion neyronlar. Ushbu neyronlarning to'g'ri faollashishi yoki o'chirilishi to'g'ri harakatlanishning ajralmas qismidir.
Agar biror narsa bazal ganglionlarning chiqishiga juda ko'p sabab bo'lsa, u holda qorin old qismi (VA) va ventral lateral (VL) talamokortikal proektsion neyronlar haddan tashqari tormozlanib, ixtiyoriy harakatni boshlash mumkin emas.
Ushbu buzilishlar sifatida tanilgan gipokinetik kasalliklar. Shu bilan birga, bazal ganglionlarning g'ayritabiiy past chiqishiga olib keladigan buzilish korteksga singib ketadigan talamokortikal proektsion neyronlarning (VA va VL) pasayishini va shu bilan qo'zg'alishini keltirib chiqaradi. Ushbu holat istalmagan harakatlarni bostirishga qodir emasligiga olib keladi. Ushbu buzilishlar sifatida tanilgan giperkinetik buzilishlar.
Bazal ganglionlar chiqishining g'ayritabiiy ko'payishi yoki pasayishi sabablari hali yaxshi tushunilmagan. Mumkin bo'lgan omillardan biri tabiiy to'planishi bo'lishi mumkin temir bazal ganglionlarda, toksik moddalarga aloqadorligi sababli neyrodejeneratsiyani keltirib chiqaradi erkin radikal reaktsiyalar.[3] Dvigatel kasalliklari bazal ganglionlar bilan eng ko'p uchraydigan bo'lsa-da, yaqinda o'tkazilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, bazal ganglionlarning buzilishi boshqa funktsiyalarga olib kelishi mumkin obsesif-kompulsiv buzilish (OKB) va Tourette sindromi.[4]
Do'stlaringiz bilan baham: |