Guruh: 32-17 Bajardi: Tillaxonova. M

.

• Босимнинг таъсири.

Сиқиш жараёнининг ҳаракатлантирувчи кучи прессдаги босимни ортиб бориши ҳисобланади. Сиқилиш даражаси босимни ошиб бориш ҳарактерига, максимал қийматига ва материалнинг босим остида бўлиш давомийлигига боғлиқ. Ошиб бораётган босим ва ўз навбатида тайёр қовурма хусусиятларига боғлиқ. Мойни тўлиқ сиқиб олиш учун қовурма қайишқоқ ва пластиклик хоссаларга эга бўлиши керак.

Қовурма пластиклиги уни қовуриш режимига боғлиқ. Тайёрланган қовурмани намлиги ва ҳарорати оптимал даражадан четга чиқса, пресслаш жараёни бузилади. Қуруқ қовурмани пластиклиги паст бўлади ва сиқилганда чиқаётган кунжара юқори мойли ун ёки оқшоқ ҳолида бўлади. Дастлаб электродвигателга тушаётган юклама ошади, ракушка шакли ҳосил бўлиши кескин камаяди.

Юқори намликка эга бўлган қовурма пластиклиги юқори бўлади. Бундай қовурмадан кунжара ракушкаси кўринишидаги шакл ҳосил қилиб бўлмайди. Қовурмани маълум бир қисми зеер тирқишларидан мой билан ўтиб кетади, натижада мой чиқиши амалда тўхтайди. Электродвигатель юкламаси пасаяди.

Пресс узатмасининг юкламаси пасайиши ва кўтарилиши пресслаш босимини ўзгаришига олиб келади. Пластиклиги паст бўлган қовурмани пресслашда босимнинг ошиши, унинг сиқилиш ва зичлашишга қаршилигини ошириб юборади. Юқори намликдаги қовурмада босимнинг пасайиши прессланаётган қовурма пластиклигининг юқорилиги ва қаршиликнинг пластлиги натижасида қисман сиқилиш ва зичлашиш даражаси камлиги билан тушунтирилади.

Қовурманинг пластиклик хусусияти прессдаги босим миқдорини белгилайди, сиқилиш даражаси ва ўлчамига таъсир этади.

Пресс зееридаги солиштирма босим миқдори тракт конструктив хусусиятига, кунжара қалинлигини бошқариш мосламаси геометриясига, прессни иш режими ва қовурманинг пластиклик хусусиятига, технологик параметрлар ва материал хоссаларига боғлиқ.

.

• Ҳароратнинг таъсири.

Пресслаш жараёнини ҳарорати мой ва кунжара сифат кўрсатгичларига таъсир этувчи омиллардан бири ҳисобланади. Юқорида, намлик ва ҳарорат материал пластиклигига таъсир этишини айтиб ўтган эдик. Совуқ пресслашда барқарор кунжара ракушкаси олишни таъминлаб бўлмайди. Шунинг учун пресслашда шнекли вал ичига иссиқ буғ бериб ҳарорат 70-800Сга етказилади. Ушбу ҳароратда мойнинг оқиб чиқиши яхши боради.