Gumanitar fanlar” kafedrasi “iqtisodiyot nazariyasi” fanidan



Download 487,5 Kb.
bet9/17
Sana13.01.2022
Hajmi487,5 Kb.
#358867
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17
Bog'liq
ahmedova kamila iqtisodiyot nazariyasi kurs ishi1

Savdo uylari - bu savdo muassasalarining maxsus turi. Bu ixtisoslashgan yoki universal bo`lishi mumkin. Ixtisoslashgan savdo uyi ma`lum tovarlarni (kiyim-kechak, poyabzal, matolar va boshqalarni) va universal savdo uyi turli xil tovarlarni savdosi bilan shug`ullanadi. Savdo uylari tarkibida savdo kompaniyalari muhim rol o`ynaydi. Ular tijorat va ixtisoslashgan savdo kompaniyalari. Firmalar mustaqil yoki yirik sanoat korporatsiyalari sifatida ishlaydi va ulgurji va chakana savdoga bo`linadi. Ba`zi kompaniyalar ikkala turdagi savdo bilan shug`ullanadilar.

Ulgurji savdo korxonalari mollarini mollariga sotib olib, keyin iste`molchilarga sotadilar. Chakana savdo kompaniyalari turli shakllarda, shu jumladan mustaqil do`konlar, ixtisoslashtirilgan do`kon va supermarketlarni o`z ichiga oladi.

Supermarket - bu xaridorning o`z-o`ziga xizmat qilishiga asoslangan keng ko`lamli chakana biznes. U deyarli barcha turdagi tovarlar, shu jumladan, import qilinadigan tovarlar bilan savdo qiladi. Supermarket xaridorlarga bepul maslahatlar beradi, xaridorning uyiga buyurtma asosida tovarlarni etkazib beradi, ularga madaniy-maishiy xizmatlar ko`rsatadi.

Ko`p tarmoqli tashqi savdo firmalarini savdo uylari ham deyishadi. Ular eksport-import va boshqa savdo aloqalarini o`z nomidan va ko`pincha o`z mablag`lari hisobidan amalga oshiradilar. Tashqi savdo uylari, shuningdek, savdo korxonalarini sotib olish, mebel va jihozlarni ijaraga berish, kredit berish, sug`urta va moliyaviy va ishlab chiqarish xizmatlari bilan shug`ullanadi.

Infratuzilmada moliya-kredit munosabatlariga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar alohida o`rin tutadi. Ular moliya bozorini, unga asos bo`lgan kapital bozorini shakllantiradi va protsedura qoidalarini o`rnatadi. Ko`pgina moliya institutlari o`ziga xos xususiyatlarga ega bo`lishiga qaramay, ularning barchasi umumiy belgiga ega. Ular o`z majburiyatlarini bildiradilar, ya`ni ortiqcha mablag`lari bo`lgan tashkilotlardan pul qarz olishadi va o`z nomidan mablag` etishmayotgan sub`ektlarga qarz berishadi.

Banklar, sug`urta kompaniyalari, soliq va bojxona idoralari kabi bozor infratuzilmasi institutlari moliya-kredit munosabatlarida alohida o`rin tutadi. Bozor mexanizmi – bu resurslarni shakllantirish va taqsimlash mexanizmi, sotuvchilar va xaridorlarning narxlar sifatini ishlab chiqarish hajmi hamda uning tuzilmasini belgilash bo`yicha o`zaro harakatlari, hamkorliklari mexanizmidir. Bozor mexanizmi murakkab tizim bo`lib, u subyektlardan (sotuvchilar, xaridorlar vositachilar, davlat va mahalliy hokimiyat organlari huquqni himoya qilish idoralari); obyektlar (tovarlar va resurs bozorining turli xillari, kapitalning qimmatbaho qog`ozlar, bilimlar, texnologiyalar, yer, uy-joylar bozori)dan subyektlar o`rtasidagi aloqalar (korporatsiya, raqobat)dan, narx mexanizmi, narxlarni shakllantirish mexanizmi va iqtisodiy resurslarni taqsimlash)dan, iste`molchilar, ishlab chiqaruvchilar, davlat qabul qilayotgan qarorlar haqidagi axborotdan, kelishilgan qarorlarni qabul qilish vositalari (muzokaralar, kontraktlar, sotsiologik tadqiqotlar)dan iborat bo`ladi.Bozor mexanizmining masalasi, o`zi sotuvchilar (ishlab chiqaruvchilar) va xaridorlar (iste`molchilar) o`rtasidagi munosabatlardir. Aynan ular tovarlarning savdo-xarid jarayonini amalga oshiradilar. Bunda ular bu ishni bevosita bir-birlari bilan o`tkazishlari yoki bilvosita, uchinchi shaxslar (vositachilar) orqali amalga oshirishlari mumkin. Bu halqacha ishlab chiqaruvchidan to pirovard xaridorgacha qancha uzaytirilishidan qat`i nazar, u bozor mexanizmining o`zini bekor qiladi.

Ishlab chiqaruvchi va iste`molchi shartnoma qabul qiladi va shartlarini aytadi. Ular vositachilar bilan savdo-xarid bo`yicha oldindan kelishib olib, tegishli shartnoma, kontrakt tuzib olishlari ham mumkin. Shartnoma bo`yicha sotuvchi kelishilgan tovarni belgilangan muddatda jo`natish, xaridor esa uning uchun oldindan belgilangan narxda haq to`lab sotib olish majburiyatlarini olishadi.


Download 487,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish