Gulyamov saidahror saidahmedovich raqamli iqtisodiyotda blokcheyn texnologiyalari

5.5. Kichik biznesda innovatsion 3D-printerlarning qo’llanilishi 
Ishlab chiqarishda raqamli innovatsion texnologiyalarni, ayniqsa, zamonaviy 
3D
-printerlarni qo’llash shu qadar keng va katta miqyosli masalaki, uni biroz 
yoritish uchun ham ushbu kitobdagidan ko’ra ancha ko’proq sahifalar zarur bo’lar 
edi. Shuning uchun ham biz bu bo’limda xozirgi paytda shiddat bilan 
rivojlanayotgan faqatgina bitta zamonaviy innovatsion texnologiya – 
3D
-
innovatsion texnologiyalarning qo’llanilish ko’lami haqidagina qisqacha to’xtalib 

---

234 
o’tamiz. Ko’pincha bu haqda gap ketganida ko’pchilik 
3D
-ko’zoynaklarni eslay 
boshlaydi. Ammo xozirgi paytda 
3D
-skaner,
3D
-audio, 
3D
-video,
3D
-shuter, 
3D
-
tovush, 
3D
-rasm yoki tasvir va 
3D
-printer degan tushunchalar ham shiddat bilan 
hayotimizga kirib keldi. 
3D
atamasi inglizcha 
3d
– three dimensional (
uch 
o’lchamli)
ma’nosini anglatadi. 
3D
-printerlarning ishlash tomoili istalgan 
predmetning nushasini biror bir materialdan foydalangan xolda qavatma-qavat 
usulda printerda yaratishni (
yasashni
) anglatadi. Ya’ni, 
3D
-printerning ishlashi 
natijasida biror bir ob’ektning fizik nushasi paydo bo’ladi va uni ushlab ko’rish 
yoki undan qandaydir maqsadlarda foydalanish mumkin bo’ladi. Uch o’lchamli 
pechat g’oyasi oldingi asrning 80-yillarida aytilib, bu yo’nalishdagi birinchi 
natijalar 90-yillarning oxirlarida olingan edi. Birinchi 
3D
-printer AQSH ning 
Massachusets texnologiya institutida ishlab chiqilgan bo’lib, xozirgi paytda uning 
juda ko’p turlari va modellarining uy sharoitida ishlatiladigan ihcham turlari ham 
mavjud. Narxlari ham qanday turga mansubligiga qarab, 600 dollardan 20 million 
dollargacha boradi. Ularni internetdan zakaz qilib olish imkoniyatlari ham bir 
talay. 
3D
-printerda pechatlash printsipi ham juda oddiy: ob’ekt yaratilishi uchun 
kerakli bo’lgan xomashyo (
masalan, ABS-plastik yoki gips
) pechat qiladigan 
kallakdan (
katridjdan
) o’tadi va kerakli darajagacha isitilib, ob’ekt yasaladigan 
platformaga ob’ektning 
3d
-informatsion modeliga mos ravishda qavatma-qavat 
kompyuter boshqaruvida solinadi. Ob’ektning 3d-informatsion modeli esa global 
internet tarmogi’dan olinishi yoki raqamli