Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

Muhokama uchun savollar
2.1.1. Bog’langan qo’shma gapga sinonim bo’lgan bog’lovchisiz qo’shma gap qanday voqealarni ifodalaydi?
2.1.2.Bog’langan qo’shma gapga sinonim bo’lgan Qo’shma gap komponentlari o’zaro qanday mazmun munosabatiga ega?
2.1.3.Bog’langan qo’shma gapga sinonim bo’lgan bog’lovchisiz qo’shma gap komponentlari o’zaro qanday bog’lanadi?
2.1.4.Bog’langan qo’shma gapga sinonim bo’lgan bog’lovchisiz qo’shma gap kesimlari qanday ifodalanadi?
Mavzu bo’yicha echimini kutayotgan ilmiy muammolar
1.Bog’lovchisiz qo’shma gap qo’shma gapning alohida turimi?
2.Bog’lovchisiz qo’shma gap turlarining aslida bog’langan qo’shma gap va ergash gapli qo’shma gaplarning bir tipi ekanligi.
6-mavzu: Murakkab qo’shma gap va ularning turlari
Ajratilgan vaqt : 6 soat
Reja:
1. Murakkab qo’shma gapning ta’rifi.
2. Bog’lanish - tenglanish yo’li bilan tuzilgan murakkab qo’shma gap.
3. Ergashish yo’li bilan tuzilgan murakkab qo’shma gap .
4.Bog’lanish va ergashish yo’li bilan tuzilgan (aralash aloqali) murakkab qo’shma gap
Tayanch tushuncha va atamalar.
Murakkab qo’shma gap, komponent tushunchasi, tenglanish va bog’lanish, bog’lanish va ergashish, ergashish va tobelik tushunchalari, aralash sintaktik aloqa.


1-masala. murakkab qo’shma gapning ta’rifi.

Uch va undan ortiq sodda gaplar yoki predikativ birikmalarning mazmun va grammatik jihatdan birikuvidan tuzilgan sintaktik tuzilmalar murakkab qo’shma gaplar deyiladi.

Qo’shma gapning murakkab formasi uning oddiy (ikki komponentli) formasidan:
1) komponentlar miqdorining ko’pligi (ikkitadan ortiqligi);
2) birdan ortiq bog’lanish usulining mavjudligi bilan ajralib turadi.
Masalan: Hunar va iste’dod mushkanbar kabidir, uni qanchalik berkitmang, u shunchalik atrofga yoyilib, hamma yoqni muattar qilib yuboradi.
Murakkab qo’shma gap komponentlarining o’zaro grammatik munosabatiga ko’ra uch guruhga bo’linadi:
A) bog’lanish (tenglanish) yo’li bilan tuzilgan murakkab qo’shma gap;
B) ergashish yo’li bilan to’zilgan murakkab qo’shma gap.
V) aralash yo’l bilan tuzilgan murakkab qo’shma gap.