Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

1-Topshiriq. Matndagi fe’llarning bosh, majhul, o’zlik, birgalik va orttirma nisbatlarini aniqlang. Nisbat yasovchi qo’shimchalar tagiga chizing va har bir qo’shimcha ishtirokida bittadan fe’l hosil qiling. Talant sukunat qo’ynida etiladi, xarakter hayot bo’ronlarida toblanadi. (A.Gete) Halolodamnita’qibetishmumkin, ammounibadnomqilibbo’lmaydi.(F.V.) Odamlar bilan ularning aqliga monand gaplash. (Sa’diy) Allaqaydabulbulto’lib-toshibkuylaydi. (S.Ahm.) KechqurunGulnor … qorong’ixayollargachulg’andi. (O.) Yo’lchi eshik oldida tiz cho’kdi va maqsadini tushuntirdi. (O.) Bizkanallarqazidik… Yangierlarochdik! Suvkeltirdik! (Sh.R.) 8. Kumushbibiqizarindi. (A.Qod.) 2-topshiriq.: a) buyruq-istakmaylidagife’llarninghosilbo’lishinimisollarbilantushuntiring, b) shartvashartlimayldagife’llarma’nosidagifarqniaytibbering, v) maqsadmaylidagife’lninghosilbo’lishiniaytib, taklifqilmoqfe’lidanmaqsadmaylihosilqilingvauningbo’lishli, bo’lishsizshaklinishaxs-sonko’rsatkichlaribilantuslang. 3-topshiriq. Zamonlari almashinib kelgan fe’llarni topib, ularning qaysi zamon o’rnida kelayotganini tushuntiring. –Yuring, o’rtoq Odilov. Ketdik. Piyoda ketdik. (A.Q.) Choyniichib, maslahatibitib, odamlargaqarab, Go’ro’g’libuso’zniaytibturibdi. Buso’zniAvazdaneshitib, yanakampirAvazgaqarabbuso’zlarniso’zlabturganekan. Boburningqalami, xuddirassomqalamisingari, … hayotnirealtasvirlaydi. (H.O.) 5. TilshunosolimMahmudKoshg’ariyxalqningxotirasidasaqlanibqolganqo’shiqlar, afsonalarvamaqollarnito’plab «Devonulug’otitturk» kitobiniyozadi. 4-topshiriq. Fe’lgaxosxususiyatlardan: a) daraja(nisbat), b) bo’lishli-bo’lishsizlik, v) mayl, g) zamon, d) harakatma’nosi, e) boshqaruvxususiyati, yo) kesimlikvazifasi, j) shaxs-sonbilano’zgarishkabilardanqaysibirisifatdoshlarda, ravishdosh-larda, harakatnomidamavjudliginimisollarvositasidatu-shuntiribbering. 1. Ezgulik hech o’zgarmaydigan birdan-bir libosdir. (G.Toro) 2. Vaqtini boy berayotganida xunob bo’ladigan odam eng dono odamdir. (Dante) 3. Boshqa xalqlarni ezuvchi xalq o’ziga o’zi kishan toblaydi. (K.Marks) 4. O’z shogirdlarida mehnatdan zavqlanish xislatlarini uyg’ota bilgan muallim sharaflarga loyiq. (E.Xabbard) 5. Tuganmas huzur-halovat –mehnatda. (U.Bleyk) 6. Eng yaxshi til - tiyilgan til, eng yaxshi nutq puxta o’ylangan nutq. (L.N.Tolstoy) 7. Qalbdan chiqqan so’z qalbga yo’l oladi. (Nizomiy)