Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

913 К. Ллланаяаронтыц 1%2—жыл IIIымГ>а
11
районында жургиз-
I си диалектологнялык жлзыўллры. № 1 Дәнтер, 74—бет. Жазба
ИлССН Млимлер Академиясы Қаракаллақ филиалы тарийх, тпл
ҳам лдебият ннститутымык карақа.шақ тили таринхы ҳәм диалек-
тологиясы секторында саклаўлы.
А. К. В о р о н х о п . Жокарыда аталган мийиет, 33—бет.
'Дк'.-|'. дд. М 
а т н с е и . Краткий ойзор чуиашских лналектон.
„Материалы мо чунашской диалектологнн*', Чебоксары, 196(1, 01-бет;
||. II. Л ш м а р и н . Заметки по чуаашскон дналекголо! ни. Жо-
карыда аталган жынмақ, (Я>-бст.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

гили биреў ҳаккында гәп болгаи жағдаПла барлык 
түрки тиллерннде вана* мәиисинде, сондай-ак карагна 
,ретинде енесние (ҳаялынын 
анасы, ерипин анасы), 
кудағайыпа ҳәм улыўма алганда езпнен үлкеи туўыс- 
қанына (родственница) ҳәм жасы үлкен ҳаялға байла- 
ныслы да айтылады* 
деп керсетеди. 1ўубла диалект- 
теги *енә“ туўысқаилык тсрмшш көрсетилгеп функ- 
цияны толық аткарады.
Башкуртстаииыц арка ҳәм шыгыс районларында 
вепә“ сөзи „инәй", ал күбла ҳәм кубла шығыс район- 
ларынла „әсә" ҳәм „дсой“ формаларыпда ушырасады'-17.
Кубла диалекттеги „епо“ туўыскаплык терминн 
каракалпақ әдебий тилнне, сондай ақ, туўыскап халык- 
лардыи 
говорлары, диалектлеринде 
коллапылыўшы 
өзиндей сөзлер менем салыстырын карағапда белгили 
өзгешеликке ийе.
Атқаратуғын хызмети, өз мазмуны бойынша дүиья- 
дағы ен ҳүрметли адам — „ана“ ныц агамасы қубла 
диалектте „енә“ түринте айтылады, бирак оган тий- 
карғы арна улыўма қаракалпақ тилиниц сөзлик фонды.
М а м а
Қубла диалект лекснкасында „ата“, „еиә“ туўыс.- 
канлык терминлери менен бирге „мама“ (одебий тнл- 
де „кемпир апа“) сөзи колламылады.
„Мама“ сөзнниц тийкаргы мазмуиы—бул окесиппц 
анасын 
билдириў. Изертлепгеп 
объекттиц барлык 
жерипде де айтылган сөз ушырасады. Қаракалпақ 
тнлиниц арқа говорлары ушын харакгерли соз—„әже“. 
Мойнак говорыныц Қазақдәрья елатлы пунктыпдагы 
■қаракалпақ мүйтен уруўы ўәкиллери өзипиц туўыскан 
қыз апасын да „әже“ дейди. Усы говордыц баска жер- 
лерниде туўган анасынын ямаса әкесиниц шешесии 
гейпара жагдайларда „мама кемпир“ дсн те птапды.
Де.мек, кубла ҳом арқа дналектлер арасыпдагы 
■парыкгы жокарыдағы сөзлерди салыстырыў аркалы 
көрнўге болады. Өз пикирлеримизди мысаллар арқалы 
дәлиллейпк: 
Мамамыз бизди баққан
(Ақб). 
Бизиқ ма-