Graduate qualifying work

xususiylashtirish
, davlat konvertatsiya qilinadigan obligatsiyalarini chiqarish 
mumkin, ular investorning iltimosiga binoan xususiylashtirilgan korxona aksiyalariga 
almashtirilishi mumkin. Bunday vosita davlatga nisbatan imtiyozli shartlarda qimmatli qog‘ozlarni 
xalqaro moliya bozorlarida joylashtirish imkonini beradi.
Qarz majburiyatlarini ikkilamchi bozordan chegirma bilan sotib olish, qarzning 
bir qismini korporativ korxonalar aktsiyalariga, qarzdor davlat valyutasiga o'tkazish 
kabi svop operatsiyalarining mohiyati tashqi qarz talablarining bir qismini bartaraf 
etishdan iborat. ularni boshqa aktivlarga o'tkazish orqali. Ammo bu teng bo'lmagan 
almashinuv: nominal qarz maxsus to'lov stavkasi bo'yicha almashtiriladi, bu esa 
tegishli qarz talablarining ikkilamchi bozorining kotirovkalariga asoslanadi. Muayyan 
sxema yoki to'lov vositalaridan foydalanish to'g'risida qaror qabul qilishning eng 
muhim mezoni bitim vaqtida va yaqin kelajakdagi narxlar nisbati bo'lishi kerak.
Tovarlarni eksport qilish davlat qarzini to‘lashning bir usuli sifatida eksport 
hajmini oshirish va ichki raqobatbardoshlikni rivojlantirish, byudjetga mablag‘lar 
tushumini ta’minlash bilan foydalidir. Biroq bu vosita yuqori qo‘shimcha qiymatga 
ega bo‘lgan ilmiy-texnikaviy mahsulotlar eksport qilinsagina jozibador bo‘ladi. Aks 
holda, xomashyoni arzonlashtirilgan narxlarda sotishga o'xshaydi.
Tashqi qarz (yoki ularning bir qismi) bo'yicha to'lovlarni izchil qoplash uchun 
zarur bo'lgan miqdorda mobilizatsiya ichki valyuta kreditining berilishi to'lovlarni 
rezidentlar foydasiga qayta taqsimlanishiga yordam beradi.
Keling, 2008 yilgi SNA va BPM6 kontseptsiyalariga mos keladigan tashqi qarz ta'rifini 
taqdim etishni davom ettiramiz. Tashqi qarzning ta'rifi, agar rezident norezident oldida 
to'lovlarni talab qiladigan joriy majburiyatga ega bo'lsa, degan tushunchaga asoslanadi.
11

---

Kelajakdagi asosiy qarz va/yoki foizlar bo'lsa, bu majburiyat rezidentning iqtisodiyoti 
resurslariga va shu iqtisodiyotning tashqi qarziga bo'lgan da'voni ifodalaydi. Bunday 
yondashuv, qanday tuzilgan bo'lishidan qat'i nazar, qarz vositalarining qatori bo'yicha 
tashqi qarzning kompleks o'lchovini ta'minlaydi. Ta'rifning asosiy e'tibori yalpi 
majburiyatlarga, ya'ni har qanday aktivlarni hisobga olmaganda.
Ushbu bo'limda umumiy mavzu shundan iboratki, iqtisodiyotning yalpi tashqi 
qarz holatini tahlil qilish imkon qadar mamlakatlar ichida ham, davlatlararo ham 
tegishli ma'lumotlar qatoriga mos keladigan ma'lumotni talab qiladi. Muvofiqlik 
boshqa tegishli makroiqtisodiy ma'lumotlar seriyalari bilan o'zaro aloqalarni 
tekshirish va aniq va izchil asosda taqqoslash imkonini berish orqali ma'lumotlarning 
analitik foydaliligi va ishonchliligini oshiradi. Shuningdek, muvofiqlik ichki va tashqi 
qarz ma'lumotlarini integratsiyalash orqali yig'ish tartib-qoidalarini ratsionalizatsiya 
qilishni rag'batlantiradi (shunday qilib, ma'lumotlarni ishlab chiqarish xarajatlarini 
kamaytiradi). Shu sabablarga ko'ra, ushbu bobda 2008 yilgi SNA va BPM6 dan 
olingan tashqi qarzni o'lchash uchun buxgalteriya hisobi tamoyillari keltirilgan.
Yalpi tashqi qarz quyidagicha:
Yalpi tashqi qarz - bu har qanday vaqtda qarzdor tomonidan asosiy 
qarz va/yoki foizlarni to'lashni talab qiladigan shartli emas, joriy 
majburiyatlarning to'lanmagan summasi. iqtisodiyot rezidentlari 
tomonidan norezidentlarga qarz.