Graduate qualifying work

Tashqi qarz barqarorligi asosi, asosiy stsenariy, 2020-2041 (yilda)
yalpi ichki mahsulotning foizi, agar boshqacha ko'rsatilmagan bo'lsa)
30
Ushbu jadvalda Xalqaro valyuta jamg'armasi tomonidan 2041 yilga qadar 
tashqi qarz barqarorligi prognozi bo'yicha ma'lumotlar ko'rsatilgan.
Shunga ko'ra, umumiy tashqi qarz kelgusi besh yil ichida o'sishi mumkin va 
keyingi yigirma yil ichida pasayishni boshlaydi. Barqarorlik ko'rsatkichlari 2041 
yilda 17,0 dan 26,6 gacha sezilarli darajada oshishi kutilmoqda.
30
O‘zbekiston Respublikasi: 2021 yil IV-modda Maslahatlashuv-Press-reliz; pp-75 .IFM
53

---

Xulosa
Hozirgacha biz tashqi qarz nima, bu sohada qanday tilda 
qo‘llanilayotgani, o‘ziga xos atamalar, bugungi kundagi dunyo misoli, Rossiya 
tajribasi, O‘zbekiston iqtisodiyoti tahlili hamda istiqboldagi istiqbollar bilan 
tanishdik. Keyin uni biroz ko'rib chiqaylik.
Tashqi qarz deganda xorijiy kreditorlar, masalan, xorijiy tijorat banklari, 
xorijiy hukumatlar va xalqaro moliya institutlari orqali olingan kreditlar 
tushuniladi.
-
Mamlakatlar xorijiy kreditorlardan asosan o‘zlarining ortiqcha xarajatlarini 
moliyalashtirish, qo‘shimcha infratuzilmani qurish, tabiiy ofatlardan tiklanishni 
moliyalashtirish va hattoki avvalgi tashqi qarzlarini to‘lash uchun qarz oladilar.
Tashqi qarzning eng muhim kamchiligi shundaki, u ko'pincha qarz 
aylanishiga olib keladi - uzluksiz qarz olish, to'plangan to'lov yuki va oxir-
oqibat defolt.
-
Ichki qarzga qo'shimcha ravishda, tashqi qarz jismoniy shaxslar, tashkilotlar va milliy 
hukumatlarning qarz olishning ikkita asosiy manbalaridan biri bo'lib xizmat qiladi.
Mamlakatlar xorijiy kreditorlardan asosan o‘zlarining ortiqcha xarajatlarini moliyalashtirish, 
qo‘shimcha infratuzilmani qurish, tabiiy ofatlardan tiklanishni moliyalashtirish va hattoki avvalgi 
tashqi qarzlarini to‘lash uchun qarz oladilar.
Kompaniyalar va hukumatlar, odatda, tashqi qarzni afzal ko'rmaydilar, chunki ular 
qarz oluvchi davlatga cheklovlar qo'yadi va kreditor davlatga ular ustidan qandaydir 
ta'sir ko'rsatadi. Biroq, ayrim holatlar mamlakatlarni tashqaridan qarz olishga majbur 
qiladi, ulardan ba'zilari quyidagilardir:
-Mahalliy tijorat banklari va moliya institutlarida kredit berish uchun yetarli 
mablag‘ yetishmasa
Mavjud bo'lsa, mahalliy mablag'lardan sog'liqni saqlash va ta'lim kabi boshqa 
muhim sohalarda foydalanish kerak
-
54

---

-
Xalqaro moliya institutlari va xorijiy hukumatlar ichki qarz bozoriga 
qaraganda pastroq foiz stavkalari va oson to'lash sxemalarini taklif 
qilganda
Tashqi qarz bilan bog'liq bir qancha risklar ham mavjud, ular quyidagilardan 
iborat:
1. Iqtisodiy o'sishga ta'sir qiladi
2. Uzoq homiladorlik davri
3. Milliy valyutaning kutilmagan devalvatsiyasi