Glossariy tuzuvchi: Tarix fanlari bo’yicha falsafa doktori U. Narzullayev Sivilizatsiya

O‘zlashtiruvchi xo‘jalik - tabiat in’om etgan narsalardan foydalanib hayot kechirish. Kishilarning eng qadimgi mashg‘uloti bo‘lgan termachilik va ovchilik o‘zlashtiruvchi ho‘jalik deb yuritiladi. O‘zlashtiruvchi xo‘jalik tarzi odam paydo bo‘lganidan to mezolit-neolit davriga qadar davom etgan.

Urug‘ jamoasi - birgalikda yashagan va hamkorlikda mehnat qilgan, umumiy mehnat qurollari va qurol-yaroqqa ega bo‘lgan qon-qarindoshlar jamoasi.

Matriarxat - ona urug‘i davri. Urug‘chilik tuzumining birinchi bosqichi. Matriarxat davri paleolit davrining so‘nggi bosqichida paydo bo‘lib, u neolit va eneolit davrigacha davom etgan.

Politeizm (yunoncha «poly» - ko‘p, «theos» - xudo) - ko‘pxudolik dini. Politeizm ibtidoiy davr odamlariga xos bo‘lib, unda har bir qabila yoki urug‘ning o‘z xudosi va e’tiqod shakli mavjud bo‘lgan (fetishizm, animizm, shomonlik, totemizm va boshq.). Insoniyat jamiyati taraqiy eta borgan sari ibtidoiy odamlar ko‘p xudolikdan yakkaxudolik dinlariga o‘ta boshlaganlar. Bu ishlab chiqaruvchi xo‘jalik shaklining paydo bo‘lishi natijasida ibtidoiy jamoa tuzumining emirilib, sinfiy jamiyat va davlatchilik bosqichiga o‘tish jarayoni bilan bir vaqtda sodir bo‘lgan.