Глоссарий

Тайёргарлик ишлари машиналари:
Бутакескич- автомобиль йўллари , аэродромлар, қурилиш майдонлари мелиорация ишларини олиб бориш мақсадида кичик ўрмон ва территорияларни буталардан тозалаш масадида ишлатилади.
Кундаков- пнемоғилдиракли шатакчилар ва занжирли тракторларнинг осма иш жиҳози ҳисобланади. Улар ёрдамида тўнкаларни қўпориш, ер майдонларини илдиз ва катта тошлардан тозалаш, ўрмон майдонларини йиқитилган дарахтларни бутакескич ўтгандан сўнг хизмат қилади.
Дарахт йиқитгич- дарахтларни йиқитиш мақсадида ишлатилади ва улар дискли аррага эга бўлиб трактор ёки бир ковшли экскаваторлар базасида монтаж қилинади.
Юмшатгич - музлаган грунтлар,дарз кетган тоғ жинслари, зич лой, цементланган шағал, охактош, қотиб қолган қурилиш чиқиндиларини юмшатиш мақсадида ишлатилади.
Грунт шиббатлаш машиналари.Силлиқ, панжарали, муштчали, пневмошинали катоклар йўл пойи ва асфальтобетон қопламаларини зичлаш мақсадида ишлатилади. Улар статик ва динамик ҳаракатланувчи турларга бўлинади.


Трамбовкалаш машиналари – грунт зичлаш мақсадида ишлатилиб улар иш жихози плита бўлиб оғирлиги 1,3 тоннани ташкил этиб уни 1...2 м юқоридан ташлаш натижасида иш бажарилади.
Выброкаток- прицепли ва ўзи юрар турларга бўлиниб улар боғланган ва серкесак грунтларни 0,6...1,2 метр чуқурликкача зичлаш имкониятини беради.
Ер қазиш-ташиш машиналари:
Бир ковшли экскаваторлар – чўмич иш жихозига эга бўлган ўзи юрар ер қазиш машинасидир. Улар грунт ва тоғ жинсига ишлов бериш ва уни унчалик узоқ бўлмаган масофага силжитиш ёки транспорт воситасига юклаш мақсадида қўлланилади.
Кўп чўмичли экскаваторлар – узлуксиз ишлайдиган кўп чўмичли экскаваторларда ҳамма операциялар қазимадан грунтни қазиш ва отвалга ёки транспорт воситасига юклаш билан бир вақтда ковшни бўшатиш ва ташиш жараёни бир вақтнинг ўзида амалга оширилади.
Скреперлар – ер қазиш-ташиш машинаси бўлиб грунтни қатлаблаб кесиш, чўмични тўлдириш, ғамланган грунтни ташиш ,уни маълум қалинликда ёйиш ва қисман юриш ғилдираклари ва занжирлар ёрдамида зичлашдан иборат.
Бульдозер- ўзи юрар ер қазиш-ташиш машинаси бўлиб улар занжирли тракторлар ва пневмоғилдиракли тракторлар кўринишида бўлиб иш органи отвал ҳисобланади ва грунтларни қирқиш,ташиш ишларини бажаради.