Gistologiya, stitologiya va

qamrab oladi. Peritsitlar ovalsimon yoki notocg ‘ri shaklga ega
183

---

bo‘lishi mumkin. Ba’zan peritsitlar tuzilishi jihatdan limfotsitlarga 
juda o ‘xshab ketadi. Peritsitlarning faoliyati oxirigacha aniqlangan 
emas. Bu hujayralarda ba’zan nerv oxirlarining tugallanishi 
peritsitlar qon kapillyarlari teshigining kattaligini boshqarib turadi, 
degan fikrga olib keladi. Keyingi yillarda peritsitlarga m a’lum bir 
sharoitda biriktiruvchi to‘qimaning boshqa hujayralariga 
(fibroblastlarga) aylanadigan o ‘ziga xos hujayralar sifatida 
qaralmoqda.
Adventitsial hujayralar (adventitiocyti)
Ular kam differensiallangan, yassi yoki duksimon shaklga ega 
hujayralar bo‘lib, qon tomirlar atrofida joylashadi. Adventitsial 
hujayralar peritsitlardan farq qilib, hech qachon bazal membrana 
bilan o ‘ralmaydi. Ularning sitoplazmasi sust bazofil bo‘yalib, 
o ‘zida kam miqdorda organellalar tutadi. Adventitsial hujayralar 
kam differen siallangan hujayralar bo‘lib, ulardan m a’lum 
sharoitlarda fibroblastlar yoki adipotsitlar (yog‘ hujayralari) hosil 
bo‘ladi.
SIYRAK BIRIKTIRUVCHI TO‘QIMANING
HUJAYRALARARO MODDASI
Siyrak biriktiruvchi to'qimaning hujayralararo moddasi amorf 
(asosiy) moddadan va ikki turli tolalardan iborat. Kollagen va 
elastik tola tolalarning asosiy qismini tashkil etib, retikulyar 
tolalar kam uchraydi. Retikulyar tolalar kollagen tolalarning bir 
turi hisoblanadi va unda kollagen 
III 
boiadi.
Am orf modda va tolalar asl biriktiruvchi to‘qimaning hamma 
turlarida har xil nisbatda uchraydi. Shuning uchun quyida kelti- 
rilgan hujayralararo moddaning tuzilishi biriktiruvchi to‘qimaning